Troçki, Ekim Devrimi’nin önderlerinden biridir. Özellikle 1917 yılında iktidarın alınmasında ve 1917-23 iç savaş yıllarında Kızıl Ordu’nun kurulmasında çok önemli rol oynadı. Lenin’in ölümünün (1924) ardından Bolşevik Parti içinde ortaya çıkan görüş ayrılıkları sonucunda yasadışı ilan edildi ve Rusya’dan sürüldü. Troçki sürgünde mücadelesine olağanüstü kararlılıkla devam etti. Ekim Devrimi’nin bürokratik yozlaşmaya uğradığını, tek ülkenin sınırlarına hapsolduğunu yazdı. Ancak Troçki iktidardayken devrimin grup iktidarına dönüşmekte olmasına itiraz etmemiş ve hatta bu sürece öncülük etmişti. Bürokratik yozlaşmayı, esas olarak, iktidardan düşürüldükten sonra keşfetti. Gene de bu konudaki eleştirileri önemlidir.
Stalin’le girdiği mücadeleyi kaybeden Troçki karşı-devrimci ilan edildi. Taraftarları dünyanın her yerinde Komünist hareket içinde tecrit edildi ve saldırılara uğradılar. Bu süreçte dünya Komünist hareketi örgütü Komintern, adeta Engizisyon gibi çalıştı. Dünya Marksist hareketinin böyle bir kararı sorgulamaksızın benimsemiş olması çok düşündürücüdür. Benzeri tutumlar ilerleyen süreçte gerek uluslararası Komünist hareket içinde gerekse tek tek ülkelerde devam etti.
1929’da Sovyetler Birliği’nden sınırdışı edilen Troçki 21 Ağustos 1940 tarihinde Meksika’da öldürüldü. Ölümüne kadar Sovyetler Birliği yönetimini eleştirirken bürokratik bozulmaya uğramış işçi iktidarı gördüğü Sovyetler Birliği’ni savundu. O, tıpkı kendisini öldürten Stalin gibi dünya devrimci hareketinin kahramanlarından biridir. Troçki’nin yasaklanması, baskılara uğraması ve öldürülmesi dünya devrimci hareketi içinde sorgulanması gereken bir durumdur.
Saygıyla anıyoruz
