Odak Dergisi/İsveç
Tarafsız ülke olarak tanınan İsveç’teki bütün sağ partilerin süratle NATO’ya katılmaktan yana oldukları görüldü. İsveç’in şu andaki üçüncü en büyük partisi olan İsveç Demokratları adlı yabancı düşmanı parti (SD), geçmişte NATO üyeliğine karşı olduklarını belirtiyordu. SD, dün İsveç’in NATO’ya katılmasına itiraz etmeyeceklerini açıkladı.
İktidardaki Sosyal Demokrat İşçi Partisi (S) ile Çevre Partisi (MP) NATO’ya üye olunmasına karşı olduklarını söylüyorlar. Sol Parti (V) de NATO üyeliği konusunda onlarla ortak tutumda bulunuyor. Ancak bu partiler parlamentoda çoğunluk değiller. Hükümeti dışarıdan destekleyen iki sağ parti de NATO’ya üye olunmasından yanalar.
İsveç Televizyonu adına yapılan son kamuoyu araştırması, İsveç halkının sadece üçte birinin NATO’ya katılmaktan yana olduğunu gösterdi. Araştırmaya katılanların yüzde 43’ü NATO’ya katılmaktan yana olmadıklarını, yüzde 25’i ise kararsız olduklarını ifade ettiler. Son kamuoyu yoklaması öncekilerle karşılaştırıldığında NATO’ya hayır diyenlerin oranının arttığı ortaya çıktı. Bazı yorumcular, iktidardaki sosyal demokratlar istemediği ve kamuoyu NATO’ya katılmaktan yana olmadığı sürece NATO’ya girilmesinin söz konusu olamayacağını söylüyorlar.
İsveç birbirine karşıt askeri birlikler olan NATO ile Varşova Paktı’na üye olmamıştı. Aynı zamanda ise 1950’li yıllarda 15 üyeli olan NATO’nun “gizli ve 16ncı üyesi” olarak adı çıkmıştı. İsveç devlet eliti Norveç ve Danimarka ile birlikte özellikle Sovyetler Birliği’ne karşı gizli toplantılar yapıyor, ortak kodlar ve savaş hazırlıkları geliştiriyorlardı. İsveç’in bir kriz anında ABD askerlerinin birkaç gün içinde gelip ülkeye yerleşeceği şekilde bir hazırlığı vardı. Ayrıca tıpkı NATO üyesi Türkiye’de olduğu gibi İsveç’te de NATO ile irtibatlı Seferberlik Tetkik Kurulu benzeri bir örgüt bulunuyordu. Adına “derin devlet” denen ve bizim gibi ülkelere özgü sanılan kurum, İsveç’te hala mevcuttur. İsveç ve dünya kamuoyunun büyük kısmı İsveç’i tarafsız sanıyordu. NATO ile gizli anlaşmaları ve ilişkileri ise kilit önemdeki bazı, özellikle sosyal demokrat, politikacılar ile yüksek düzeydeki askerler biliyordu.
Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından İsveç NATO ile daha açıktan ilişkiye geçti. Putin 2017 yılında yaptığı bir açıklamada, İsveç’in NATO’ya üye olmasını Rusya’ya tehdit göreceklerini bildirmişti.
