Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, eski Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Hamas lideri Muhammed Deif hakkında tutuklama emri çıkardı. Karar, bu isimlerin savaş suçları ve insanlığa karşı suç işledikleri iddialarına dayanıyor.
Mayıs ayında UCM Başsavcısı Karim Khan’ın talebi üzerine Lahey’deki mahkeme, Netanyahu ve Gallant hakkında tutuklama kararı aldı. Her iki ismin, Gazze Şeridi’nde savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlediklerinden şüphelenildiği belirtiliyor. Mahkeme, İsrail’in, Gazze Şeridi’nde sivil halkı gıda, su, ilaç, yakıt ve elektrik gibi hayatta kalma için gerekli temel maddelerden kasıtlı olarak mahrum bıraktığına dair yeterli delil olduğunu vurguladı. UCM, Filistin’in bölgesel yargı yetkisine dayanarak bu kararı verdi, dolayısıyla İsrail’in mahkemenin yargı yetkisini kabul etmesine gerek olmadığını belirtti.
Basında yer alan haberlere göre Netanyahu, hakkında çıkarılan tutuklama kararını sert bir şekilde reddetti ve bunun “saçma” ve “yanlış” bir adım olduğunu ifade etti. İsrail hükümeti, kararları, “antisemitik” bir yaklaşım olarak nitelendirdi. Hamas, Netanyahu ve Gallant hakkındaki tutuklama kararlarını tarihi bir adım olarak değerlendirdi, ancak Deif’in tutuklanmasıyla ilgili yorum yapmadı.
Hamas lideri Muhammed Deif, 7 Ekim 2023’ten bu yana savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle aranıyordu. Gazze’de bir bombalı saldırıda öldüğü iddia edilse de, Hamas’tan ölümüne dair herhangi bir açıklama yapılmadı. Başsavcı Khan, Hamas’ın diğer liderleri Yahya Sinwar ve İsmail Haniye hakkında da tutuklama emri çıkarılması için başvurmuştu, ancak her iki lider de geçtiğimiz aylarda İsrail tarafından öldürülmüştü.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Dışişleri Bakanı Gideon Saar, UCM’nin kararını eleştirerek, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni “meşruiyetini kaybetmekle” suçladılar.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler Temsilcisi Josep Borrell, AB üyesi ülkeleri UCM kararlarını ciddiye almaya çağırarak, bu kararların yasal olarak bağlayıcı olduğunu belirtti.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, devlet ya da hükümet başkanlarına dokunulmazlık tanımıyor. 2023 yılında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında Ukrayna’daki savaş suçları nedeniyle tutuklama kararı çıkarmıştı. Ancak, mahkeme tutuklama kararlarını uygulamak için kendi polis gücüne sahip olmadığı için, 124 üye devletin işbirliğine dayanır. Bu durum, Netanyahu’nun AB’ye seyahatini zorlaştırabilir. UCM üyesi olmayan ABD ise bu kararları uygulamak zorunda değildir.
