Avrupa medyası, İsveçli üst düzey politikacıların ve memurların ABD istihbaratı tarafından sistematik olarak dinlendiklerini bildirdi. İsveç basınındaki izleyen haberler casusluk faaliyetine Almanya, Fransa ve Norveç’in de muhatap olduklarını ortaya koyuyor.
Haberi Danimarka Radyosu, SVT, NRK, NDR, WDR, Süddeutsche Zeitung, Le Monde bugün (30 Mayıs 2021) birlikte yayınlıyorlar. Habere göre ABD istihbaratı Danimarka istihbaratı ile işbirliği yaparak İsveçli, Norveçli, Alman ve Fransız önde gelen politikacılarının ve üst düzey devlet görevlilerinin telefonları ve maillerini takibe almış.
Geçtiğimiz yıl sonbaharında basına yansıyan dinleme olayında İsveçli liderlerin izlendiği yer almıyordu. Yeni habere göre İsveçli ve Danimarkalı medya bu bilgiyi ”Operation Dunhammer” adlı gizli dosyayı birlikte çözerek elde etmişler. Dosyada 2012-2014 dönemindeki izlemelerle ilgili bilgilerin bulunduğu yazılıyor. Bilgileri Danimarka yetkilileri ABD istihbaratının gizli faaliyetinden haberdar olduktan sonra yaptırdıkları gizli araştırmayla sağlamışlar. İsveç basını, 9 ayrı kaynağa dayandığı belirtilen bilgilerin birbirinden bağımsız çeşitli kaynaklara sorulup doğrulandığını da yazıyor.
İsveç medyası SVT haberlerine göre Danimarka Savunma Bakanı meseleyi geçtiğimiz yılın Ağustos ayında öğreniyor. Bir süre sonra da basına yansıtılıyor. O günlerde İsveç Savunma Bakanı konu halkında basına açık cevap vermekten kaçınmıştı. Ama Bakan, Kuzey ülkeleri ile konuyla ilgili bir iletişim başlattığını söylüyor. O süreçte Danimarka Savunma Bakanı Trine Bramsen, politikacıların izlendiği halkındaki bilgisini İskandinavyalı meslektaşlarına haber vermemiş.
Önde gelen politikacıların ve yüksek düzeydeki yetkililerinin telefon, SMS ve internet haberleşmeleri İsveç ve Danimarka arasında bulunan fiber kablolardan izlenmiş. Aynı kabloların Norveç, Almanya, Fransa ve İngiltere ile de bağlantılı olduğu belirtilmektedir,
Bilgilerin aslında daha önceden geldiği bildiriliyor.Olayı Danimarka istihbaratı ilk kez 2014 yılında fark edip araştırıyor. İnceleme, 2015 yılında İsveç politikacılarının da izlendiğini fark ediyor. Meseleyi ilkin 5 yıl sonra istİhbarattan birisi dışarıya sızdırıyor.
İsveç devlet televizyonu, SVT, konuyla ilgili 1 ay boyunca İsveç Savunma Bakanı’nı aradığını söylüyor. Danimarkalı ve ABD’li yetkilileri de aramış ama doğrudan görüşememiş.
İsveç Savunma Bakanı İsveç vatandaşlarını, İsveç işletmelerini ve İsveç’in çıkarlarını ilgilendiren bu konu halkında Danimarkalı yetkililerden doyurucu bilgi talep ettiklerini söylüyor. Bakan, Danimarka’nın resmî cevabını da merak ettiklerini belirtiyor. Danimarka tarafı ise konu halkında pek konuşmamakla beraber yakın ittifak tarafından sistematik dinlenmenin kabul edilmez olduğunu açıklamış.
Habere göre durum öğrenilince Danimarka’da askeri istihbarat üst düzey görevlileri görevden el çektirilmişler.
30 Mayıs akşamı İsveç Dış İşleri Bakanı SVT Agenda programında konuşuyor. Yayından öğreniyoruz ki sadece Danimarka istihbaratının değil İsveç istihbaratı FRA’nın da ABD istihbaratı NSA ile 2013 yılında ifşa edilen ilişkisi var. ABD ile bu konuda daha 1954 yılında yakın bir işbirliği başlamış. Rusya’ya enerji sektörüne ve ileri gelen liderlerine karşı istihbarat toplamak üzerine kurulu bir işbirliğidir bu. 2000’li yıllarda işbirliği iyice sıklaşmış. Yani İsveç bu anlamda ABD’ye bağımlılaşmış. 2011 yılında NSA’ya fiber kanallardan bilgi toplama olanağı da verilmiş. Tıpkı Danimarka’daki duruma benziyor. Gazeteci tam bu noktada Bakan’a soruyor: “Bu durumda ABD, İsveç fiber hattı yoluyla Danimarka’yı falan da izlemiş olabilir mi? Araştırdınız mı?” Bakan net cevaplar veremiyor.
Bu yolda haberleri İsveç basınında ilk gördüğümüzde “İskandinavya ve ABD arasına kara kedi mi girdi?” diye düşünmüştük. O haberdeki bilgileri ilkin Danimarka radyosu vermişti.
Tartışmalar Odak Dergisi’nde Çin şirketi HUAWE’in 5G ihalesinden dışlanmasını ele alan bir yazıyı da akla getirdi. ABD emperyalistleri Avrupa’nın Çin ile gelişen ilişkisinden rahatsızlar. Baskı yapıyorlar. Baskılar esas Almanya’yı hedef alıyor. Çin ile en büyük ekonomik ilişkiye Almanya sahip.
Skandalın birçok Avrupa haber kanalı tarafından birlikte yayınlanması, ABD’ye karşı ortak tavır çabası olarak yorumlanabilir mi, sorusunu akla getiriyor. AB ve özellikle İskandinavya’nın bugüne kadar ABD’ye karşı açıktan ve kararlı bir şekilde çıkmasına rastlayamadık.
