Berke Bozkurt
2 Temmuz 1993’te Sivas’ta Ne Oldu?
2 Temmuz 1993’te, Sivas’ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında, Madımak Oteli’nin “Allahuekber” tekbirleri eşliğinde ateşe verilmesi sonucu 33 aydınımız ve 2 otel çalışanı yaşamını yitirdi. Bu büyük katliamın üzerinden tam 32 yıl geçti.
32 Yıl Önce Sivas’ta Neler Yaşandı?
Pir Sultan Abdal Şenlikleri’nin başlamasına kısa bir süre kala, Sivas’a gelen aydın ve sanatçılar arasında yer alan Aziz Nesin’e yönelik şeriatçı-gerici kışkırtmalar, 2 Temmuz’dan günler önce başlamıştı. Bildiriler dağıtılmış, çeşitli propaganda yöntemleriyle halk kışkırtılmıştı.
Şenliklerin başladığı gün, camilerde kılınan toplu namazların ardından cemaat arasında yayılan söylemlerle bir grup önce şenlik alanına yürüdü. Katılımcıların müdahalesiyle grup buradan uzaklaştırıldı. Ancak kalabalık, bu kez şenliklere izin veren valiliği protesto etti ve valiyi istifaya zorladı. Dönemin belediye başkanı Temel Karamollaoğlu, sonrasında yaptığı açıklamada, “Sadece halkı sakinleştirmeye çalıştım,” demesine rağmen, kalabalığa son sözünün “Gazanız mübarek olsun” olduğu unutulmadı.
Valilik önünde toplanan grup, “Kahrolsun laiklik”, “Sivas Aziz’e mezar olacak” sloganları eşliğinde Madımak Oteli’ne yöneldi. Emniyet güçleri bu yürüyüşe müdahale etmedi. Katliamdan sağ kurtulanların anlatımlarına göre, ilk etapta otelin önünde toplanan grup az sayıdaydı ve küçük bir müdahaleyle dağıtılabilirdi. Ancak otelde mahsur kalan aydınların Valilik, İl Emniyeti, Jandarma, milletvekilleri, İçişleri Bakanlığı ve hatta Başbakanlık ile kurduğu tüm temaslara rağmen herhangi bir müdahale gerçekleşmedi. Yetkililer, sadece “Önlem aldık, ekipler yolda” diyerek oyaladı.
Saatler ilerledikçe kalabalık binlerce kişiye ulaştı ve “Yakın, yakın!” diye bağırmaya başladı. Bu çağrılar karşılık buldu, Madımak Oteli ateşe verildi. Polis ve jandarma olay yerine saatler sonra geldi ancak artık çok geçti. Yangına müdahale etmek isteyen itfaiyenin önü kesildi, şoförü araçtan indirildi, aracın önüne yatanlar oldu. Su tankları ve hortumlar delindi. Devletin gözü önünde, insanlar diri diri yakıldı ve dünya bu vahşeti canlı yayında izledi.
Adalet Yerini Buldu mu?
Katliamda 33 aydın ve 2 otel çalışanı hayatını kaybetti. Yakınlarını kaybedenlerin açtığı dava yıllarca sürdü. Ancak göstermelik birkaç yargılama dışında ciddi bir adalet süreci işletilmedi, olayın üstü kapatıldı.
Madımak’ın Ateşi Hâlâ Sönmedi!
2023 yılında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan kararla, Madımak katliamı hükümlüsü Hayrettin Gül’ün cezası “sürekli hastalık” gerekçesiyle affedildi. Aynı yıl, davanın firari sanıkları hakkında da savcı, 30 yıllık olağanüstü zaman aşımı süresinin dolduğunu belirterek davanın düşmesini istedi. Mahkeme heyeti de bu yönde karar verdi.
Pir Sultanlardan Hasretlere…
Anadolu toprakları yüzyıllardır aydın, halkçı ve devrimci sanatçılar yetiştirmiştir: Pir Sultanlar, Nazımlar, Ruhi Sular, Hasretler… Onların sanatı halkların çığlığı olmuş, gerici düzene karşı sazlarıyla, sözleriyle direnmişlerdir. Sanatın devrimci bir mücadele anlayışıyla birleşmesi, devletin ve gerici düzenin korkulu rüyası olmuştur.
Devlet, o günlerden bu yana devrimci sanat anlayışını idamlarla, katliamlarla, sürgünlerle bastırmaya çalışmıştır. Madımak Katliamı da bu sindirme politikalarının bir parçasıdır. Ancak sanat susmadı, susturulamadı.
Madımak’ta yaşamını yitirenler onurumuzdur: Hasret Gültekin, Nesimi Çimen, Muhlis Akarsu, Muhibe Akarsu, Carina Cuanna, Behçet Aysan, Metin Altıok, Edibe Sulari Ağbaba, Gülender Akça, Gülsüm Karababa, Sehergül Ateş, Asaf Koçak, Muammer Çiçek, Ahmet Özyurt, Serkan Doğan, Serpil Canik, Mehmet Atay, İnci Türk, Uğur Kaynar, Belkıs Çakır, Erdal Ayrancı, Murat Gündüz, Asım Bezirci, Menekşe Kaya, Koray Kaya, Nurcan Şahin, Özlem Şahin, Sait Metin, Handan Metin, Yeşim Özkan, Huriye Özkan, Yasemin Sivri, Asuman Sivri.
Yine hasret var türkülerde, yine hasret sonu gelmez.
Bir alev var yüreklerde, türkülerden mi bilinmez.
Yan yüreğim yan, yürek bir damla ateşle kanmaz.
Beden kuş misali uçar, uçar Sivas ellerine.
Ozan yanar gönül, ozan yanar; türkü yanmaz.
