İstanbul’da geçtiğimiz günlerde meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki depremin ardından, oturduğumuz binaların güvenli olup olmadığı tekrardan tartışma konusu oldu. Uzmanlara göre riskli binaları tespit etmek için 3 yol var, vatandaşlar bir an önce oturdukları binaların depreme dayanıklı olup olmadığını öğrenmek istiyor.
Geçtiğimiz günlerde meydana gelen 5.8 büyüklüğündeki depremden sonra bazı binalarda meydana gelen çatlamalardan sonra uzmanlar “Çatlaklar oluşan, hasarlı binalara girmeyin” uyarılarında bulundu. Peki oturduğumuz binanın riskli olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?
Risk tespiti muhakkak yapılmalı
Riskli bina tespiti için kanunda bir zorunluluk bulunmuyor ancak binanızın yaşı yüksek ve yapım yılı 1999’dan önceyse kontrol ettirmekte fayda var. 1999 Marmara Depremi’nden sonra inşa edilen yapılar için bir yönetmelik yayınlanmış ve yapılara bazı kriterler getirilmişti. Oturduğu binanın riskli olduğunu düşünenlerin kendi güvenliği açısından risk tespiti yaptırması önemli.
Bina tespiti yapmanın 3 yolu var
Riskli bina tespiti yaptırmak için 3 seçeneğimiz var. Bu yöntemler, hızlı, orta ve kapsamlı testler olarak sınıflandırılıyor. Deprem dayanıklılık testleri de bir seçenek olabilir. Çeşitli firmalarca bina kolon ve kirişlerinden demir ve karot örnekleri alınarak, inceleme yaptırabilirsiniz. Hızlı tetkik teknikleri de kısa sürede sonuç veren bir uygulama. En yaygını ise bina risk tespiti yöntemi. Bu yöntem tercih edilirse ve bina riskli çıkarsa yıkılması zorunlu. Bu aşamada kentsel dönüşüm süreci devreye giriyor.
Bina risk tespiti için kaç kişi gerekli?
Bina Risk Tespiti yaptırmak için herhangi bir çoğunluk aranmıyor. Kat maliklerinden birinin veya kanuni temsilcisinin müracaatı ile tespit yapılabiliyor. Riskli binaların tespiti için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan lisans almış kurum ve kuruluşlara tapu ve kimlik fotokopisi ile başvurmak yeterli oluyor.
Sonra ne oluyor?
Tespit başvurusundan sonra lisanslı kurum ve kuruluşlar, belli bir ücret karşılığında bina risk raporu hazırlıyor. Bu rapor, 7 gün içinde belediyeye gönderiliyor. İnceleme sonucunda riskli olduğu belirlenen binalar, 10 iş günü içinde Altyapı Kentsel Dönüşüm İl Müdürlüğü’ne ve Tapu Müdürlüğü’ne yazılı olarak bildiriliyor. Binaya ‘riskli yapı’ şerhi işleniyor ve ev sahiplerine tebligat gönderiliyor.
Ev sahiplerinin karara 15 gün içerisinde itiraz edebilme hakkı var. Yapılan itirazlar bakanlık ve üniversitelerin belirlediği teknik heyet tarafından inceleniyor. Eğer, riskli olduğu kabul edilirse bina 60 gün içinde yıkılıyor. Teknik heyetin binanın riskli olmadığına karar verirse, şerh kaldırılıyor.
Binamızın riskli olup olmadığını nasıl anlayabiliriz?
– 2000 yılından önce yapılmış bir binanın riskli olma ihtimali yüksek.
– Hazır beton kullanılmamışsa,
– Beton dayanımı C10 ve daha azsa,
– Bodrum katında rutubet; kolon, kiriş demirlerde paslanma varsa,
– Kolon ve kirişlerde çatlaklar varsa,
– Taşıyıcı kolon ve kirişler kesilmişse binanız riskli olabilir
