Ömer ŞAN
AKP’nin ‘tarihi’ skandallarına bu kez Rize’den bir başkası eklendi. Restorasyon çalışmalarıyla tarihi eserleri aslından uzaklaştırıp adeta katleden çalışmalara bir yenisi de Rize’nin Ambarlık Köyünde ortaya çıktı.
Edinilen bilgilere göre 18’inci yüzyılda inşa edilen, Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nce 2003 yılında tescil edilerek korumaya alınan tarihi taş kemer köprü, bu sabah saatlerinde tamamen çöktü.
Rize’nin eski yerleşim birimlerinden olan Ambarlık Köyü’nde, Salarha Deresi üzerinde yörede yaşayan köprü ve taş ustaları tarafından 1800’lü yılların başında kesme ve moloz taştan inşa edilen tek gözlü Kemer Köprü, önceki yıl ‘aslına uygun’ olarak restore edilerek sağlamlaştırılmıştı.
Yaklaşık 40 metre uzunluğu, 3.20 metre genişliği ve 10 metrelik yüksekliği ile bölgedeki en büyük kemer köprüler arasında yer alan köprü, sabah saatlerinde kendiliğinden çöktü. Kültür ve Turizm Müdürlüğü yetkilileri ise çöken köprünün enkazında incelemelerde bulundu ama herhangi bir açıklama yapmadı.
Salarha Deresi’nin dere yatağına çöken köprünün taşları sulara gömülürken; suyun debisi artmadan taşların dereden çıkartılmasını isteyen köylüler, “Onca dere taşkını, afet gören köprünün bugün yıkılmasının araştırılmasını, yeniden vadimize kazandırılmasını istiyoruz.” diye konuştular.
Sabah saatlerinde büyük bir gürültü ile uyandıklarını kaydeden köylüler, 300 yıllık köprünün özellikle de sağlamlaştırılıp, güzelleştirilmesinin yapıldığı restorasyonun ardından yıkılmasına anlam veremediklerini kaydettiler.
Suç Karayollarında mı?
Kültür Bakanlığı yetkililerinden edindiğimiz bilgilere göre, bu tür köprülerin restorasyonu, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılıyor. Kültür Bakanlığı, köprülerin tespit ve tescilini yaparak, ilgili Kurula bildirdikten sonra restorasyonla ilgili diğer bütün işlemleri Karayolları’nın Köprüler Genel Müdürlüğü sürdürüyor.
Kültür Müdürlüğü yetkililerinin, köprü enkazındaki incelemelerin ardından köprünün yine aslına uygun şekilde yapılması için çalışma başlattığı öğrenildi.
Nasıl Çöktü!
Köprü enkazında yapılan inceleme sonrasında restorasyon ve tadilat yapılırken, köprünün ayakta kalmasını sağlayan ana bağlama taşları ile en dipte bulunan ve köprü ayağına destek oluşturan bağlama taşı ile oynandığı belirlendi.
Edinilen bilgilere göre bu tür kemer köprülerin, bu şekilde çökmesi neredeyse imkansız. Zira bu köprüler sadece alttan yukarıya doğru çökertiliyor. Üstten aşağı çökme ise bu tür hata ve oynamalar dışında olmuyor.
Ayrıca, Salarha Vadisi boyunca 300-600 yıllık olduğu tahmin edilen ufak tefek 10’a yakın tarihi kemer köprünün ise mevcut Karayolları yolunun altında kaldığı belirtiliyor.
