Öğrenci gençliğin liderlik ettiği büyük kitlesel eylemler, hem halkı umutlandırdı hem de bize çok önemli eksikliklerimizi, yani ihtiyaçlarımızı gösterdi. Gençlik, hem kendisini hem de halkı savunma potansiyeline sahip olmaya devam ettiğini gösterdi. Ayrıca Türkiye’de her an büyük kitlesel eylemlerin meydana gelebileceği net bir biçimde ortaya çıktı. Sistemden kurtulmak isteyenler için bu gelişmeler son derece önemlidir.
İkinci olarak; çeşitli görüşlerden ve örgütlerden oluşan sosyalist solun, koordinasyon ve dayanışma içinde hareket etmesi hâlinde büyük kitlesel eylemlere öncülük edebileceği bir kez daha görülmüştür. Devrimci güçler, 19 Mart eylemlerinde hemen her yerde en ön saftaydı. Eğer sol güçler yurt çapında bir iletişim ve koordinasyon içinde olsaydı, sol hareket CHP kitlesini de güçlü bir şekilde etkileyebilirdi.
Bu durumu daha iyi kavramak için yakın geçmişe de bakabiliriz. Solda kurumlaşmış bir iletişim ve koordinasyon kurulabilmiş olsaydı, milyonların katıldığı Cumhuriyet Mitingleri’nde inisiyatif alabilirdik. Kendi içimizde kalıcı bir iletişim ve dayanışmacı koordinasyon kurabilmiş olsaydık, Gezi Direnişi sosyalist hareket lehine güçlü kazanımlarla sonuçlanabilirdi. Yapamadığımız için büyük fırsatlar kaçırdık; Gezi yani Haziran Direnişi sonrasında ezildik ve geriledik. Birçok örgüt bölündü ya da dağıldı.
Eğer sosyalist hareket kendi içinde rekabet ve dağınıklık yerine dayanışma ve koordinasyon içinde olsaydı, 6 Şubat 2023 depreminin ardından ülkenin ayağa kalkmasını sağlayacak halk iradesi ortaya çıkabilirdi. Sosyalist örgütlerin çok övündüğü deprem dayanışması, tek tek örgütlerin çabalarıyla sınırlı kaldığı için, tarihsel bir dönüşümün önünü açacak bilinç, irade ve inisiyatif üretilemedi.
ÖĞRENCİ EYLEMLERİ
Öğrenci eylemlerinde soldaki çeşitli örgütler arasındaki rekabetçi tutum dikkat çekiciydi. Bu örgütlerden beklenen, güçlerini birleşik bir öğrenci hareketinin inşasına yönlendirmeleridir. Ancak görünen o ki, çoğu kendi örgütlerinin etrafında birleşme çabasıyla sınırlı kalıyor. Bu tutumun, öğrenci hareketinde kalıcı kazanımların önünü nasıl tıkadığını Türkiye’nin son 50 yılından bu yana deneyimlemekteyiz.
Birlikten yana görünen bazı devrimci öğrenci gruplarının ise Kürt siyasal hareketinin yörüngesinde hareket ettiği ve bu nedenle Türk halkına yabancılaştığı görülüyor. Bu kesimler, Türkiye solunun Kürt hareketinden bağımsız bir hat geliştiremeyeceğine inanıyor. Oysa Cumhuriyet Mitingleri, Gezi Direnişi ve 19 Mart eylemleri, Türkiye’de en büyük kitlesel potansiyelin Kürt hareketinin dışında ortaya çıktığını defalarca göstermiştir.
Kürt ulusal hareketi, uzun yıllardır Türkiye’deki demokrasi ve sosyalizm mücadelesini kendi inisiyatifi altına almaya çalışmaktadır. Bu amaçla bir dönem Türkiye devrimci hareketini örgütlemek üzere DHP adında bir parti dahi kurulmuştur. Ancak bu girişim başarısız olmuş ve dağılmıştır. Daha sonra HDP ve DEM gibi örgütler aracılığıyla Türkiye solunu kendi çizgisine bağlayan ilişkiler tesis edilmiştir. Bu etkilenme, doğrudan içinde yer almayan birçok yapının düşünce biçiminde de kendisini göstermekte; LGBTİ+, kadın ve emek mücadelesi gibi alanlara kadar uzanmaktadır. Bu gruplar kendi ülkelerine ve halklarına, Kürt siyasal hareketinin gözüyle bakmakta ve her gittikleri yere bu çizgiyi taşımaktadır. Oysa Kürt siyasal hareketinin devrimci ve demokratik potansiyeli, ancak bağımsız ve güçlü bir Türkiye solu varsa açığa çıkabilir. Aksi takdirde, bu hareket kendi milliyetçi hedefleri doğrultusunda ortaya çıkan dinamikleri yedeklemeye çalışacak ve bu tutumun sola bir fayda sağlamadığı geçmiş deneyimlerle sabittir.
Türkiye’de Kürt hareketinden bağımsız davranmaya çalışan sol ise grupçuluk nedeniyle etkisizleşmektedir. Grupçuluk, mücadelenin genel ve uzun vadeli çıkarları yerine dar ve kısa vadeli çıkarların peşinden gitmekte; dayanışma yerine rekabeti teşvik etmektedir.
KENDİ KENDİMİZİ TÜKETİYORUZ
Durumun önemini daha iyi kavrayabilmek için biraz daha geriye gidersek, Türkiye solu 1970’lerin ortalarından bu yana halkın mücadelesinden güç alamayan, ona güç veremeyen ve hatta kendi gücünü tüketen bir sürecin içindedir.
Türkiye solu, 1960’lı yıllarda proleter devrimci yurtseverlik bayrağını yükselterek ülke siyasetinde etkili bir güç olmayı başarmıştı. Bu süreçte, militan gençlik hareketi birlik içinde olduğu için büyük bir enerji biriktirmişti. Ancak bu enerjinin içinden çıkan 1971 direnişleri, egemen güçlerce ezildi ve Türkiye solu bir yandan devrimci anti-emperyalist yurtseverlik çizgisinden uzaklaştırıldı; diğer yandan sürekli bölünüp parçalanarak etkisizleştirildi. Bu yüzden, 1970’li yıllarda ülke çapında büyük bir yayılma ve milyonlara ulaşma başarısı göstermiş olan sosyalist hareket, halk lehine sonuçlar yaratamadan kolaylıkla tasfiye edildi. Takip eden yıllarda, ezilen ulus milliyetçiliğinin etkisi altına girerek bağımsızlık çizgisinden uzaklaştı ve halkına yabancılaştı.
BÜYÜK OLANAK
Bugün okullarda başlayan ortak örgütlenme çalışmaları umut vericidir. Geçmiş tecrübelerden öğrenerek, aynı grupçu hatalara düşmeden ve kendimizi yenileyerek bu örgütlenmelerin gelişmesi için çalışmalıyız. Sosyalist solda farklı grupların olması doğaldır. Doğal olmayan ise grupçuluktur. Gruplar arasında düzenli iletişim ve koordinasyon sağlandığında, solda birlik de sağlanacaktır. Bunu başarmaya mecburuz.
Diğer yandan, Türkiye’deki anti-emperyalist yurtseverlik, sosyalizme açık büyük bir devrimci dinamiktir. Emperyalizmin ülkemize ve Ortadoğu’ya çok yoğun müdahalelerde bulunduğu son on yıllarda, sosyalist hareket bu bayrağı yeterince yükseltememiştir. Bu nedenle halkın endişe içindeki kesimlerini sağcı akımlara kaptırdık. Hatta ezilen ulus milliyetçiliği üzerinde inisiyatif kurmuş olan Batılı emperyalistlerin çizdiği sınırları aşamadık.
Türkiye sosyalist hareketi, kendi içinde bir koordinasyon kurmayı ve anti-emperyalist yurtseverlik bayrağını yeniden yükseltmeyi başarırsa; halkımıza ve insanlığa büyük hizmetlerde bulunma imkânına kavuşacaktır.
ODAK Dergisi
