Maraş merkezli depremler sonrası arama kurtarma çalışmaları bitmeden, delil için numuneler alınmadan yıkılan binaların enkazlarının kepçelerle kaldırılmasının suç olduğunu belirten Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) tarafından yapılan açıklamada, deprem bölgesindeki hukuksuzluklara ilişkin suç duyurusunda bulundukları açıklandı.
Mezopotamya Ajansı’ndan Esra Solin Dal’a konuşan ÇHD Genel Merkez Yöneticisi Avukat Oğuzhan Topalkara, sahada yürütülen çalışmaların hukuka uygun yürütülmediğini yerinde tespit ettiklerini belirterek, devlete bağlı birçok kurumun deprem bölgelerindeki ihlallerine ilişkin suç duyurusunda bulunduklarını söyledi.
Depremin üzerinden haftalar geçmesine rağmen halen ulaşılamayan enkazların olduğunu belirten Topalkara, birçok insan enkaz altındayken dahi enkaz kaldırma işlemlerinin başladığını vurguladı. Devletin yapması gereken şeyin öncelikle oradaki cenazeleri hukuka uygun bir şekilde muhafaza ederek yakınlarına teslim etmesi gerektiğini ifade eden Topalkara, “İnsanlara inşaat artığı gibi davranılamaz. Bu öncelikle bu bir suç, hukuka aykırı bir durumdur. Yine AFAD’ın bu konuda birçok yerde geç kaldığını biliyoruz. Birçok insan müdahale gelmediği için hayatını kaybetti. Isı yok, ses yok denilerek birçok canlı insan enkaz altında bırakıldı” dedi.
“Şu an her inşaat bir suç mahalli. Bu suç mahallinde de buna göre bir muamele yapılması gerekir” ifadelerini kullanan Avukat Topalkara, binaların çoğunun denetimsizlik, kâr hırsı ve malzemeden çalınmasından dolayı yıkıldığını belirtti.
Dışarıdan çok şık görünen milyonluk evlerin insanların başına yıkıldığını vurgulayan Topalkara, geride kalan binaların hasar tespitlerinin usulüne uygun ve uzmanla birlikte inşaat başına gidip numune alınması gerektiğini kaydederek, “Bugün gözaltına alınan müteahhitler, mimarlar var. Eğer usulüne uygun bir şekilde numuneler alınmazsa, yarın dava açıldığında bu insanlar hakkında delil yetersizliği söz konusu olacak. Çünkü diyecekler ki ‘Bu bir afet ben her şeyi usulüne uygun bir biçimde yaptım. Bu afet yüzünden yıkıldı, benim hiçbir sorumluluğum yok.’ Ama o numuneler alınmış olsa o numuneler der ki malzemeden çalmışsın, o numuneler der ki, gerekli harcamayı yapmamışsın, dolayısıyla o müteahhidin kurtulma şansı olmaz. Ancak bu yapılmazsa delil yetersizliği söz konusu olacaktır” dedi.
Deprem sonrası hem yapıların denetlenmeme sürecine hem de AFAD ve Kızılay gibi kurumlara karşı suç duyurusunda bulunduklarını da aktaran Topalkara, “Türkiye’de şöyle bir çarpıklık var. İnşaat şirketi sahipleri, aynı zamanda denetim şirketi sahipleri. Yani siz hem inşaat yapabilirsiniz hem de yakınınıza, kardeşinize, amcanıza bir yapı denetim şirketi kurdurup ona denetletebilirsiniz. Bunun ne kadar hukuka uygun olduğuna dair vs. gerek yok, açık bir şekilde insanlar kardeşlerine kurdukları yapı denetim şirketlerine kendilerini denetlettiriyorlar. Buna ilişkin itirazlarımız yapmıştık ama devlet bu inşaat şirketlerine karşı gerekeni yapmadı. Bizim suç duyurumuz bununla ilgiliydi. İkinci suç duyurumuz AFAD, bakanlık ve Kızılay’a dairdi. Çünkü çok net bir şekilde yurtdışından gelen heyetler de söylüyor. İlk kritik 24 saatte AFAD ve devlet kurumları hiçbir şey yapmadı, tamamen atıl kaldılar” diye konuştu.
Devletin her noktada başarısız olduğunu ifade eden Topalkara, sözlerini şöyle sürdürdü: “Eğer halkımızın bu denli yüksek bir dayanışması olmasaydı, manzaranın ne olacağı gerçekten tahmin dahi edemezdik. Buna dair de suç duyurusu yaptık. BTK İletişim Başkanlığı’na suç duyurusunda bulunduk. Bu korkunç bir suçtu. Dikkat ettiyseniz hep ihmallerden bahsettik ama bu artık bir ihmal değil, bu bir suç. Bant daraltma ile birlikte kasten insan öldürüldü; iddiamız bu yöndeydi. Korkunç bir iş gerçekten, devlet üzerine düşeni yapmadığı gibi daha da kötüsünü yaptı. İnsan kaçırmalarından, işkencelerden, kayıp çocuklardan bahsediyoruz. Yaşanan hukuksuzlukların hesabını sormak için hepimizin mücadele etmesi gerekiyor. “
