İsveç Eğitim ve Dayanışma Hareketi Derneği 19 Kasım’da Göteborg’da Ekim Devrimi üzerine bir tartışma toplantısı düzenledi. Toplantıda İsveç’in en etkili iki Marksist örgütü olan Komünist Parti ile Sosyalist Alternatif ve dernek adına olmak üzere üç konuşmacı yer aldı.
Toplantıyı yöneten Julius Andersson Eğitim ve Dayanışma Hareketi derneğini ve konuşmacıları ve toplantının sorularını ve toplantının gidişini tanıttı:
- Sosyalist bir devrim neden gereklidir ve günümüzde bunu başarmak için olanaklar nelerdir?
- Sosyalist devrimi gerçekleştirmek için Ekim Devrimi ve dünya sosyalist hareketinin deneyimlerinden ne gibi dersler çıkarılabilir?
- İsveç’teki çeşitli sosyalist örgütlerin birbirlerini destekleyecek şekilde koordinasyonu yani sosyalist solda birlik nasıl sağlayanabilir?
Gerek katılımcıların gerekse dinleyicilerin onayı alındıktan sonra tartışmaya ilk katkıyı Komünist Parti Başkanı Povel Johansson yaptı.
Johansson konuşmasında başka şeyler yanında şu görüşleri ileri sürdü:
- Sosyalizm zorunludur fakat kapitalizmin krizleri otomatik olarak devrime götürmüyor. Devrimci alternatif olmadığı sürece kapitalizm krizleri atlatabiliyor.
- Batılı ülkelerde artık reformist bir işçi hareketi veya sosyalist hareket kalmadı çünkü kapitalistler artık reforma razı değiller. İsveç’te işçi sınıfının büyük kısmı pasifleşti. Sınıf bilinci düştü. Sendikalar sermayenin egemenliğini tümüyle kabul ediyor.
- İsveç’te bizim için baş düşman İsveç burjuvazisidir.
- Devrimci güçleri birleştirecek, halkın taleplerini hayata geçirecek ve gerekli toplumsal değişimleri gerçekleştirecek bir partiye ihtiyaç bulunuyor.
- Sol örgütler atasında birlik ve ortak çalışma kendi içinde bir amaç olamaz. Solun birliği etrafında değil sınıfın mücadele birliği ile kitle hareketi temelinde birlik ve ortak çalışma önemlidir. Ortak çalışma NATO ve Filistin dayanışması gibi anti emperyalist sorunlar ile sınıfsal ve sosyal sorunlar gibi konularda faydalı olduğunda hayata geçirilebilir.
- Sosyalistlerin kuracağı birlikler bir örgütün diğerleri üzerindeki egemenliğine dayanan monolitik bir ilişki olmamalıdır.
- Bugün tam olarak koordine olmasak bile, sınıf mücadelesi, tıpkı Ekim Devrimi sırasında olduğu gibi, ihtiyaç duyulduğunda bizi birleştirecektir.
Daha sonra söz alan Mattias Bernhardsson devrimin gerçekleşmesi için ezenlerin yönetmekte yetersiz kaldığı ve ezilenlerin eskisi şekilde yönetilmeye razı olmadıkları durumun gerekliliğine işaret ettikten sonra Arap Baharı’ndaki, İran’daki, Nijerya’daki ayaklanmalardan örnekler verdi ve sınıf mücadelesinin etnik ve dinsel farklılıkları aşma potansiyeline dikkat çekti. Devrimi ileriye götürecek öncülüğün sağlanamadığı koşullarda ayaklanmaların başarıya ulaşamadığını belirtti.
Konuşmacı, Ekim Devrimi’nden çıkarılacak dersler kısmında devrim için doğrudan doğruya işçi sınıfının iktidarını net bir şekilde hedefleyen bir devrimci partiye ihtiyaç olduğunu belirtti. Ekim Devrimi’nin madenlerin, suyun, okulların devletleştirilmesi, sosyal haklar gibi halktan yana, kadınlara ve eşcinsellere sağlanan haklar gibi özgürleştirici başarılarından söz etti. İzleyen dönemde yaşanan çevre felaketi ve diğer sorunların sosyalizmden değil Stalinizmden kaynaklandığını ileri süren konuşmacı sosyalizmin tek ülkeye hapsedilmesini de eleştirdi. Berhardsson sosyalist hareketin işçi hareketini esas alması gerektiğini vurguladı ve kitle hareketinin birlikler için yol gösterici olacağını, sınıf mücadelesinin sosyalistleri birleşmeye mecbur edecek koşulları da sağlayacağını belirtti.
Dernek adına konuşan Hamza Yalçın şu görüşleri ileri sürdü
- Sosyalist hareketin önündeki en büyük engel olan bireyci yabancılaşmanın aşılması için kolektivist bir aydınlanma hareketine ihtiyaç bulunmaktadır.
- Devrimci mücadele için Leninist bir parti gereklidir fakat Leninist parti grup iktidarına açıktır.
Reel sosyalizm döneminde sosyalist hareketler grup iktidarı uğruna mücadelenin teori ve pratiğinin etkisiyle bozulmuşlardır. Gerek her bir sosyalist örgüt içindeki yoldaşlık ilişkileri gerek öncü ile kitle ilişkisi gerekse çeşitli sosyalist örgütler arasındaki ilişkilerde yenilenme gerekir.
- Her bir sosyalist örgüt devrimin araçları ile amaçları arasında uygunluğu sürekli gözetmelidir. Eleştirici düşünceye zarar veren propaganda metodu, öncü ile kitle ilişkisine klasik öğretmen öğrenci ilişkisinden bakan liderlik anlayışı ile sosyalistleri birbirine karşı kutuplaştıran polemik uygun araçlar değildir. İletişim ve eğitim aracı olarak diyalog metodu daha olumludur ve kavram için Paulo Freire’ye bakılabilir. Sosyalist solda grupları aşan bir yoldaşlık ilişkisi gerekmektedir.
- Birlik yolunda sol birlikte bir ortak bir okul kurabilir, sosyalistler birbirinin dergisine yazı yazabilirler, farklı örgütlerden ve bir kısım örgütsüz sosyalistlerin birbirinin yaz kamplarına davet edilebilirler ve sol örgütlerin inisiyatifiyle üç ya da altı aylık periyodlarla gelişmeleri ve çeşitli sorunların birlikte tartışılacağı bir platform kurulabilir; birleşik bir gençlik örgütü, çeteleşmeye karşı ve sendikalarda birlikte çalışma düşünülebilir. Yalçın konuşmasını birlik ve dayanışmanın kitlelere alternatif sunmaya yardımcı olacağını ve sosyalistleri geliştireceğini ileri sürerek tamamladı.
Üç konuşmacı da solda sınıf mücadelesi ve kitle hareketi temelinde birlik konusunda hemfikir oldular. Hamza Yalçın sosyalist sol örgütlerin ve örgütsüz sosyalistlerin mücadelelerini her koşulda birleştirmeleri gereğini ileri sürmesi ve birliği sosyalist güçler arasındaki rekabetin karşısına koymasıyla diğer iki konuşmacıdan ayrıldı.
Dinleyicilerin söz aldığı ve canlı geçen tartışma sırasında en çok İsveç’teki sınıf mücadelesine Müslüman halkın katılımı, dinin toplumdaki rolü ve Çin’in sosyalizm iddiası gündeme geldi.
Türkiye, İsveç ve Azerbaycan kökenli sosyalistlerin ilgi gösterdiği toplantı aşağıdaki linkten canlı yayınlandı.
Stalinist gelenekten Komünist Parti ile Troçkist gelenekten Sosyalist Alternatif’in sosyalizmin sorunlarına birlikte yanıt aramaları özellikle anlamlıydı.
