Rusya Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “İdlib Suriye’nin en önemli terör üslerinden biri haline gelmiştir. Rusya, varlığına tehdit oluşturmaya başlayan bu konuda gerekli adımları atacaktır.” ifadeleri kullanıldı. Açıklama Suriye’de ve Türkiye’de kritik bir döneme denk geldi.
Hatırlanacağı gibi İdlib’deki dinci çeteler konusunda Rusya ile Erdoğan iktidarı arasında 17 Eylül 2018 tarihinde Soçi’de bir anlaşmaya varılmıştı. Anlaşmaya göre Erdoğan iktidarı dinci silahlı grupları ikna ederek İdlib’de silahsızlandırılmış bir bölge oluşturacaktı.
Anlaşma, Rusya’nın İdlib’i bombalayarak Suriye devletiyle birlikte oraya askeri harekat başlatmasını önlemişti. Rusya’nın dinci çetelere karşı askeri harekat başlatma planı gerek Erdoğan iktidarının gerekse Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve NATO yetkililerinin şiddetli itirazlarıyla karşılaşmıştı. İdlib bilindiği gibi dinci çetelerin elinde tuttuğu son büyük yerleşim yeridir.
Erdoğan iktidarı Putin’le varılan anlaşmaya uyacağı görünümü verirken, dinci El Nusra güçlerinin son zamanlarda İdlib’de kuvvetlendiği gözleniyor. Erdoğan’ın dün MİT Başkanı Hakan Fidan ile 1,5 saat basına kapalı bir şekilde yaptığı görüşmenin Suriye ilgili olduğu tahmin edilebilir. Çünkü Rusya’nın çıkışı durumu gözden geçirmelerini gerektirdi.
Hatırlanacağı gibi Trump’ın Suriye’den çekilecekleri yolunda yaptığı açıklamanın ardından Erdoğan iktidarı Fırat’ın doğusunda işgal bölgeleri oluşturma planını ertelemişti. Hatta Erdoğan imzasıyla 7 Ocak tarihinde Amerikan New York Times gazetesinde yayınlanan yazıda, Erdoğan iktidarının Suriye’de ABD ile eşgüdüm içinde çalışmak istediği ifade edilmekteydi. Daha sonra Trump yönetiminin yaptığı açıklamalar ve özellikle Trump’ın danışmanlarından Bolton ile Türkiye’de yapılan görüşmeler çekilme kararının bir manevra olduğu görüşünü kuvvetlendirdi. “ABD çekileceğiz dediysek hemen çekilecek değiliz.” mesajları veriyor.
Rusya’nın açıklaması, Erdoğan’ın “Harekat her an başlayabilir.” açıklamasının ardından geldi. Rusya’nın İdlib konusunda atacağı adımlar Erdoğan iktidarının Fırat’ın batısında işgal altında tuttuğu Afrin, El Bab ve İdlib coğrafyasındaki konumunu etkileyecektir. Erdoğan’ın Suriye ile ilişkisi hala kötü ve yakın zamanda düzelecek görünmüyor. Diğer yandan Suriye devleti iç savaşı kazandıkça Suudi Arabistan ve Mısır gibi Arap ülkeleriyle ilişkileri düzelme yoluna girmiş bulunuyor. YPG güçlerinin Suriye devletiyle pazarlıklar yaptığı da biliniyor.
Yerel seçimler öncesinde derinleşen ekonomik krizle başı dertte olan Erdoğan rejiminin, gelişen durum karşısında bir şeyler yapması gerekiyor. Erdoğan rejiminin Afrin ve El Bab ve hatta İdlib bölgelerindeki askeri varlığını onaylayan bir kısım sözde ulusalcıların şimdilerde Fırat’ın doğusuna işgal harekatının başlaması için tezahüratta bulundukları görülüyor. Bu akıl hocalarının tavsiyeleri “Rusya, Çin, İran, Irak ve Suriye ile anlaşıp PKK güçlerini ezersen hem Türkiye’nin toprak bütünlüğünü korursun hem de içeride-dışarıda güçlenirsin ki ABD ve Batı sana mecbur olur” düşüncesine çıkıyor. Erdoğan ise ABD ile karşı karşıya gelmeksizin Suriye’ye girmenin yollarını arıyor. Her iki alternatif de Türkiye’nin ilerici ve yurtsever güçlerinin aleyhine sonuçlara gebedir.
