(SÖYLEŞİ) Kadınlar için 6284 Sayılı Kanun ne ifade ediyor?

“Özne Kadın İnisiyatifi” olarak 6284 Sayılı Kanun ile ilgili söyleşimizi sizlerle paylaşıyoruz...

EYLÜL

6284 Sayılı Yasa, kadına yönelik şiddeti ve aile içi şiddeti önlemeyi amaçlayan, kadınların can güvenliğini sağlamak için çıkarılmış bir düzenleme. Şiddet mağdurlarına uzaklaştırma kararı, kimlik değişikliği, geçici maddi yardım, sığınma evi, hukuki ve psikolojik destek gibi haklar tanıyor. Aynı zamanda devletin kolluk kuvvetleri, yargı organları ve sosyal hizmet kurumlarına şiddeti önleme ve mağdurları koruma sorumluluğu yüklüyor. Ancak, bu yasanın varlığı tek başına kadınların hayatlarını korumaya yetmiyor. Çünkü mesele sadece bireysel vakalar değil, şiddeti doğuran ve besleyen toplumsal koşullardır da.

Bugün Türkiye’de birçok kadın, şiddetten kurtulmak için yasal haklarını kullanmaya çalışsa da çoğu zaman bu süreçte yalnız bırakılıyor. Uzaklaştırma kararlarına rağmen failler kadınları takip etmeye, tehdit etmeye devam edebiliyor. Sığınma evlerinin yetersizliği, ekonomik güvencesizlik ve işsizlik gibi sorunlar, birçok kadını şiddet gördüğü eve geri dönmeye zorluyor. Hukuki destek almak, yasal süreçleri takip etmek de kolay değil; kadınlar karakollarda, mahkemelerde ya da sosyal hizmetlerde zaman zaman caydırıcı ve ihmalkâr bir tavırla karşılaşabiliyor. Üstelik, toplumsal cinsiyet eşitliğini hedef alan politikalar geliştirilmediğinde, kadınlar yalnızca bireysel çabalarıyla hayatta kalmaya çalışıyor.

Şiddeti gerçekten ortadan kaldırmak için, sadece bireysel mağdurları korumaya değil, bu şiddeti üreten yapıları değiştirmeye odaklanmak gerekiyor. Kadınların ekonomik bağımsızlığını kazanabileceği, güvenceli çalışabileceği, barınma ve eğitim haklarından tam anlamıyla faydalanabileceği bir sistem olmadan, şiddetle mücadelenin kalıcı bir çözüm üretmesi zor. Kadınların yalnızca fiziksel şiddetten değil, ekonomik ve psikolojik baskılardan da kurtulmasını sağlayacak bir düzen kurulmadıkça, yasalar kağıt üzerinde kalmaya devam edecek. 6284 Sayılı Yasa, kadınları korumak için önemli bir adım olsa da onun gerçekten işlemesi için kadınların haklarına sahip çıkması, dayanışma içinde olması ve toplumsal mücadelenin büyümesi gerekiyor.

ŞEVVAL

Bu yasa, sadece fiziksel değil aynı zamanda psikolojik şiddet gören insanları korumayı ve şiddet uygulayan kişileri cezalandırmayı amaçlayan yasadır. Bu yasaya göre şiddet kapsamında değerlendirilecek temel davranışlar; hakaret etmek, birilerinin yanında küçük düşürmek, cinsel ilişkiye zorlamak, ihtiyaçlar için yeterli maddi destekte bulunmamak, arkadaşlarına karışmak ve komşularla, akrabalarla, arkadaşlarla görüşmesine izin vermemek, aşağılamak, ölümle tehdit etmek, kazanılan paraya el koymak şeklinde sıralanabilir. Maalesef ülkemizde çoğu kadın, psikolojik şiddetin farkında değil ve bu tür şeyler aile yapılarında “evliliğin tuzu biberi” olarak görülüyor. Aynı şekilde çoğu kadın eşinden korkması gerekçesiyle fiziksel şiddete de ses çıkaramıyor. Türkiye’de artan kadın cinayetleri, kadınlara ve çocuklara yönelik yapılan cinsel istismarlar bu yasanın bizler için ne kadar hayati bir rol oynadığını gösteriyor. Fakat maalesef ki ülkemizde yasanın doğru dürüst uyguladığını söyleyemeyiz. Kadın katilleri, tecavüzcüler dışarıda elini kolunu sallaya sallaya gezerken hükümetimizin tek derdi gazetecileri, öğrencileri, haksızlıklara ses çıkaran insanları tutuklamaktan başka bir şey değil. Yasanın düzgünce uygulanmaması sebebiyle, kadın katillerinde ya da şiddet uygulayan kişilerde “Bir kaç ay/yıl yatıp çıkarım” düşüncesi olduğu için bugün sokaklarda dahi yürüyemiyoruz. Eğer bu yasanın farkında olabilirsek, insanlara bu yasa konusunda farkındalık yaratabilirsek ve düzgün bir şekilde uygulamasına vesile olabilirsek bu katillerin cezalarını çekmesini sağlayabiliriz.

SEDA

6284 Sayılı Yasa, şiddete karşı başta kadını ve çocukları koruyan çok önemli bir yasadır. Bu yasa kadına yönelik şiddeti geniş şekilde tarif ederken, şiddet sonrası şiddet mağduruna karşı hangi tedbirlerin alınması gerektiğini de ortaya koyuyor. Yasanın benim açımdan önemli özelliği aile içinde normal görülen bir takım “davranışların” şiddet kapsamı içinde ele alınmasıdır. Sadece geçtiğimiz Ocak ayında katledilen 33 kadını düşündüğümüzde, şiddet kapsamının bu şekilde ele alınmasını ve uygulanmasını kadın cinayetlerini önleme yolunda önemli bir adım olarak görüyorum.

Diğer yandan yasanın içeriğiyle ilgili değil ancak işleyişiyle ilgili çok fazla sorun mevcut. Özellikle geçici koruma kararındaki uygulama eksikliği, bugüne kadar çok sayıda kadının canına mal oldu. Dolayısıyla biz kadınların sadece 6284 Sayılı Kanun’a sahip çıkması yeterli değildir. Aynı zamanda yasanın gerçekten uygulaması ve yasadaki tedbirlerin alınması noktasında ısrarcı olmak gerekiyor.

DİLARA

Kısaca “6284 Sayılı Yasa” olarak bilinen “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun” öncelikle kadınlar ve çocuklar olmak üzere şiddete uğrayan ya da uğrama tehlikesi bulunan aile fertlerini koruma amacıyla 2012 yılında kabul edilen yasadır. Yasa doğru olarak uygulandığı takdirde aile içi şiddet ve istismarın gözle görülür şekilde azalacağını düşünüyorum. Fakat ülkemizde bu yasanın yürürlükte olmasına rağmen uygulama konusundaki eksiklikler yaşanmakta. Bu söz konusu eksiklikler yasa kabul edildikten bu zamana kadar birçok kadının yaşamını yitirmesine sebep oldu. Yasa şiddetin kapsamı ve tanıdığı haklar bakımından oldukça kapsamlı bir yasa (Uzaklaştırma kararı, geçici maddi yardım, kimlik değişikliği vb). Fakat az önce de belirttiğimiz gibi var olan uygulama eksiklikleri sebebiyle yasa yürürlüğe girdiğinden beri hiçbir şey değişmemiş hatta şiddet ve istismar vakaları artmıştır. Keza ülkemizdeki hukuk sisteminde ne yazık ki şiddet failleri iyi hal indirimi gibi düzenlemelerden faydalanabilmektedir. Biz kadınlar olarak bu yasanın uygulanması gerektiği gibi uygulanması konusunda ısrarcı olmalıyız.