Geçtiğimiz hafta Rize’de devrilen tırdan ortalığa saçılan tonlarca çayın İran’dan geldiği, menşeinin ise Sri Lanka olduğu ortaya çıktı.
Bir hafta önce İran’dan getirilen ve çayın başkenti olarak bildiğimiz Rize’de devrilen 21.2 ton kuru çayın Sri Lanka çayı olduğu belirtildi. Konu ile ilgili konuşan CHP’li Saltuk, “Kendi çayımızı pahalı diye yurt dışına ihraç edemiyoruz ama Sri Lanka’dan ülkemize çay ithal ediyoruz” dedi.
Birgün’dün yaptığı habere göre konuya ilişkin açıklama yapan CHP Rize İl Başkanı Saltuk Deniz’e göre, ortaya saçılan çaylar, ‘şaşkınlık yaratmaya’ devam ediyor. Deniz, “Devrilen TIR’la birlikte sadece çaylar ortaya saçılmadı, pek çok soru da ortalığa saçıldı” dedi ve ekledi: “Bu basit bir kaza değil. Bu kaza ile birlikte şaşırtıcı bilgiler ortaya çıkmaya başladı. Kaza sonucu ortaya saçılan çay sorun değil. Sorun, ortaya çıkan durumlar… Türkiye’nin birçok yerinde dışarıdan çay ithal edip ya da bölgeden çay alıp, paketleyip satanlar var. Bir piyasa bu kadar mı denetimsiz olur? Kimin neyi ve ne şekilde paketleyip sattığı belli değil.”
Deniz, kazanın ardından elde ettikleri bilgileri ise şöyle aktardı: “Çaylarla ilgili tahlil sonuçlarını en erken 17 Haziran’da öğrenebileceğiz. Yani kazadan 10-11 gün sonra çayın ne olduğu bilinebilecek. Gelen çay gümrük antreposunda. Fakat 21 ton olarak değil, 17 ton olarak. Çünkü 4 tonu gerçekleşen kazada kayboldu ya da niteliğini kaybetti. Analizin ardından çayın gümrük girişleri yapılacak, vergisi ödenecek. Tabii ki bu, kazadan geçen bunca zamandan sonra hâlâ ortaya çıkmayan firma, çayını gelip teslim aldığında olacak.”
GELEN ÇAY SRİ LANKA ÇAYI
Deniz, şöyle devam etti: “HMK firmasının komisyoncusu bizi aradı. Vermiş olduğu bilgilere göre gelen çay Sri Lanka’nın çayı. Gelen çayın da kaçak olmadığını söyledi. Biz de, ‘daha analiz sonuçları açıklanmadı’ dedik. Verilen bilgilere göre çayın alış fiyatı 4 dolar civarında. Vergi vs. yüklendiği zaman çayın alış maliyeti 10 dolar civarında. Çayın TL olarak alış maliyeti ise 70 TL. Ürettiğimiz çayımızı ülkemizde 30-40 TL’ye satamıyoruz. Çayımızı pahalı diye yurt dışına ihraç edemiyoruz, Sri Lanka’dan ülkemize çay ithal ediyoruz. Bu çay iç piyasamızda 90-150 TL arasında satılabiliyor. 1 milyon TL sermayesi olan şirketin, piyasa değeri 2 milyon TL’ye yakın olan çayına niye sahip çıkmadığını sorduk. Pandemi nedeniyle olduğunu söylediler. Firma sahiplerinin 2-3 gün içinde geleceğini söylediler.”
BirGün’e konuşan Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan da çayın Sri Lanka çayı olduğunu söyledi. Yetkililerin HMK Tütün’ü Rize’ye çağırdığını aktaran Erdoğan, şöyle dedi: “Çay şu an gümrükte, Vali Bey ile Gümrük Müdürü’yle görüşüyoruz. HMK Tütün’ü ‘Rize’ye gelin’ diye çağırmışlar. Daha gelen giden yok. Resmiyette işlemler sürüyor. Bugün ya da yarın resmi açıklaması da yapılır. Çayın Sri Lanka çayı olduğu belli. Tam net bilgi vermeyeyim ama esvafa uygun olabileceği yönünde görüşler var. Tarım il müdürlüğündeki laboratuvar sonuçları çıkınca, ‘İthale uygundur ya da değildir’ denecek.”
