Ayvalık’ta Alibey Adası (Cunda) ve Çamlıbel Kentsel Sit Alanları’na ait Koruma Amaçlı İmar Planları, verilen kararla iptal edildi. Kentin betonlaşmasının önü açıldı.
Ayvalık’a bağlı Cunda ve Çamlıbel Kentsel Sit Alanları’na ait Koruma Amaçlı İmar Planları, Balıkesir Koruma Bölge Müdürlüğü’nün 26 Ekim tarihli 2161 sayılı kararı ile iptal edildi. İptal edilen kararla birlikte Cunda Adası’nın önemli bir bölümü ile Pateriça bölgesi ve çevresi imara açılmak isteniyor.
Duvar’dan Cihan Başakçıoğlu’nun haberine göre karara çeşitli sivil toplum kuruluşları, siyasi partiler ve çevre örgütleri tepkili. Yapılan ortak açıklamada şu riskler ile karşı karşıya kalınabileceği kaydedildi:
– Zeytinlikler kontrolsüz bir şekilde imara açılabilir.
– Koruma altında olması gereken tabiat alanları yapılaşmaya açılabilir ve var olan yapılaşma hakları arttırılabilir.
– Zaten alt yapısı (ulaşım, kanalizasyon, su vb. gibi) oldukça yetersiz olan Ayvalık’ın yapılaşma yoğunluğu daha da arttırılarak kentimiz yaşanamaz hale gelebilir.
– Tarihi ve doğal dokuyu bozabilecek planlar kentin sürdürülebilir turizm beklentilerine zarar verebilir.
– Nüfus ve yapılaşma yoğunluğunun artmasına sebep olabilecek plan kararları Ayvalık’ın kentsel kimliğini olumsuz etkileyecektir. Oysa; mevcut dokunun kimliğini korumak, koruma planının esas ilkesidir.
– Ayvalık’ın yapı yoğunluğunu arttıracak planlar kent kimliğini bozacağı için Ayvalık yerel ekonomisini güçlendirmek bir yana, mülkiyetin el değiştirmesine, yerel yatırımcının yerini yabancı yatırımcının almasına neden olabilecek tehditler içermektedir.
– Ayvalık’ın yararınaymış gibi tanıtımı yapılan mega projeler ve büyük ölçekli yatırım kararları sadece dışarıdan gelecek büyük sermaye gruplarını ihya edecek, küçük ölçekli yerel girişimcinin önü kesilecek ve Ayvalıklılar sadece bu projelerin hizmetlisi olacaktır.
– Ayvalık’ın tarihi dokusu içinde kalan yeşil alanlar, eğitim alanları, parklar, meydanlar gibi halka açık kamusal alanların amacı dışında kullanılma yanlışlığının yeni planlarla yasallaştırılması, kent kimliğine kalıcı zarar verecektir.
– 2017 yılında Endüstriyel Kültürel Peyzajı tanımıyla UNESCO Dünya Miras Geçici Listesine alınan Ayvalık’ın bu niteliği göz önünde bulundurulmadan oluşturulacak her planın bu sürece ve adaylığa vereceği zararlar büyüktür.
İfade edilenlere göre Koruma Amaçlı İmar Planı, daha önce bireysel olarak açılmış ve 2018 yılında sonuçlanmış bir dava sonucunda iptal edildi. Ancak konu duyurulmadığı için yeni ortaya çıktı.
İsmet İnönü Kültür Merkezi’nde düzenlenen bir basın toplantısında konuşan Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin konuyla ilgili, “Mahkeme kararı sadece koruma amaçlı imar planlarını iptal etmiş olup Ayvalık ilçemizde var olan koruma statüleri halen devam etmektedir. Bu kapsamda Ayvalık adaları tabiat parkı, doğal sit koruma alanları, kentsel sit alanları, arkeolojik sit alanlarına ait sınırlar halen yürürlüktedir. Zeytin Yasası ile getirilen koruma hükümleri de yerli yerinde durmaktadır” ifadelerini kullanarak konuşmasını söyle devam ettirdi:
“Ayvalık sahipsiz ve korumasız değildir. En başta da belirttiğimiz gibi yeni Koruma Amaçlı İmar Planlarını Ayvalık halkının iradesinin tecelli ettiği Ayvalık Belediye Meclisi yaparak, onaylayacaktır. Kimse merak etmesin, Ayvalık Belediye Meclisimiz Ayvalık halkının taleplerinin ve hassasiyetlerinin takipçisidir. Ayvalık her platformda ifade edildiği üzere Ayvalık’ın denizine, toprağına, ağacına, havasına sahip çıkmaya adanmış bir Ayvalık Belediyesi yönetimine ve her türlü kişisel ikbalden ve beklentiden uzak koşulsuz Ayvalık’ı seven ve korumayı şiar edinmiş çevreci insanlara da sahiptir. Belediyemiz tarafından hazırlanacak olan koruma amaçlı imar planları ile kentimizin sahip olduğu doğal, tarihi, kentsel ve kültürel tüm değerlerin korunması ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlayacak kararlar üretilecektir.”
Konu ile ilgili konuşan Ayvalık Tabiat Platformu Sözcüsü Nebahat Dinler, Balıkesir Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun 11 Eylül 2020 tarih ve 2244-2245-2246 no’lu kararları ile Geçiş Dönemi Koruma Esasları ve Kullanma Şartları belirlenerek, Ayvalık Kentsel Sit Alanı içerisindeki imar ve yapılaşma kurallarının tamamen Balıkesir Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun inisiyatifine bırakıldığını söyledi. Balıkesir iline ait “Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi” sonuç raporunu ise bakanlıktan defalarca istemelerine rağmen alamadıklarını belirten Dinler şöyle konuştu:
“Ayvalık Tabiat Platformu olarak Ayvalık’ın geleceğini şekillendirecek ve belirleyecek yeni planlar sürecinde kentimizin korumasız kalmamasını, boşluktan yararlanmak isteyenlere izin verilmemesini ve bu sürecin şeffaf ve katılımcı bir anlayışla yürütülmesini istiyoruz. Ayrıca Ayvalık’ta Doğal Sit Alanlarıyla ilgili olarak kararlar alınıp Resmi Gazete’de yayınlanıyor. Ancak DSA’nın yeniden değerlendirilmesine esas olan Balıkesir İli Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi sonuç raporunu bakanlıktan üç¸ kez istememize rağmen alamadık. EKOİZ firmasına hazırlattırılan bu raporun bakanlık tarafından kamuoyuna açıklanmasını talep ediyoruz. Ayvalık Adaları Tabiat Parkı, Cunda ve Pateriça doğal kalsın, betona boğulmasın.”
Mimarlar Odası Balıkesir Şube Başkanı Betül Dikici ise Ayvalık’ın süresi belli olmayan zaman diliminde plansız ve korumasız kaldığının altını çizerek, bu dönemde rant ve talana maruz kalabileceğini vurguladı.
Yaklaşık iki yıldır hukuki anlamda Ayvalık’ın adı geçen Kentsel Sit Alanlarına yönelik Koruma Amaçlı İmar Planı bulunmadığını söyleyen Dikici son olarak şunları belirtti:
“Bu süre boyunca Balıkesir Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu, ilgili yönetmeliğe ve mevzuata uygun düzenlemeler yapmadığı gibi yaklaşık iki yıldır birçok taşınmaz için Koruma Kurulu onayı sonucunda yapılaşma uygulamaları ve en önemlisi Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı tadilatları gerçekleştirilmiştir. Ayvalık Kentsel Sit Alanları her geçen gün fiziksel şartların olumsuz etkisi sonucu yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Geleneksel kent dokusunun korunması için birtakım önlemlerin alınması gerektiği aşikardır. Ülkenin yönetim sistemi ile birlikte İmar Hukuku, imar yönetmelikleri, toplumsal yarar gözetilmeden Cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile torba yasalar ile hızla değişiyor. Ülke kaos içinde Ayvalık korumasız.”
