Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail aleyhine açtığı “soykırım” davasında ihtiyati tedbir talebine ilişkin kararını açıkladı.
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’i Gazze’de soykırım yapmakla suçlayan davanın düşürülmesi talebini reddetti. Ancak ateşkes çağrısı yapmayan mahkeme, İsrail’den ölümleri durdurmasını talep etti. Uluslararası Adalet Divanı, İsrail aleyhine ileri sürülen iddiaların “makul seviyede” ispatladığına hükmetti ve (İsrail’in) davanın düşürülmesi yönündeki talebini reddetti.
Lahey merkezli mahkeme, İsrail’in Gazze’de soykırımı önlemek için tüm önlemleri almak zorunda olduğuna hükmetti ancak doğrudan ateşkes emri vermekten kaçındı.
UAD, İsrail’in saldırılarına maruz kalan Gazzelilerin, (Filistinlilerin 1948 tarihli Soykırım Sözleşmesi kapsamında) Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesindeki “korunan grup” tanımını karşıladığını belirtti. Ayrıca mahkeme, Gazze’deki felaket boyutundaki insani durumun, tedbir kararı vermesini gerektirecek düzeyde “acil tehlike” teşkil ettiğine hükmetti.
Uluslararası Adalet Divanı Başkanı Yargıç Joan E. Donoghue, Gazze’de yaşanan insani trajedinin farkında olduklarını ve can kayıplarından derin endişe duyduklarını dile getirdi. Mahkeme nihai kararını vermeden önce, Gazze’deki durumun daha da kötüleşme ihtimalinin bulunduğunu bildirdi.
Gazze merkezli Sağlık Bakanlığı, bugün (25 Ocak) itibariyle İsrail saldırılarında öldürülen Filistinlilerin sayısının 26 bini aştığını duyurdu. UAD yargıçları, dava kapsamında İsrail’e, Filistinlilere yönelik soykırım eylemlerini önleme ve sivillere yardım için daha fazla adım atma talimatını verdi.
Mahkemenin aldığı geçici tedbirler şöyle:
1. İsrail, soykırım olarak değerlendirilebilecek her türlü eylemi önlemek için tüm tedbirleri almalıdır: Bir grubun üyelerini öldürmek, bedensel zarar vermek, bir grubun yok olmasına yol açacak koşullar yaratmak, doğumları engellemek.
2. İsrail, ordusunun herhangi bir soykırım eylemi gerçekleştirmemesini sağlamalıdır.
3. İsrail, Gazze’de ‘soykırım yapmaya teşvik’ olarak değerlendirilebilecek her türlü kamuoyu açıklamasını engellemeli ve cezalandırmalıdır.
4. İsrail, insani yardım erişimini sağlamak için önlemler almalıdır.
5. İsrail, bir soykırım davasında kullanılabilecek kanıtların yok edilmesini önlemelidir.
6. İsrail, bu kararın verilmesinden itibaren bir ay içinde mahkemeye bir rapor sunmalıdır.
Peki karar ne anlama geliyor?
Divanın verdiği karar, son karar verilene, yani yargılama bitine kadar oluşacak zararların engellenmesi amacını taşıyor. Mahkemenin karar bağladığı geçici önlem kararı, “Soykırım tehlikesine karşısında oluşacak zararların önüne geçmek için davada nihai karar verilinceye kadar tarafların uyması gereken önlemler” anlamına geliyor. Divan, tedbir taleplerine ilişkin incelemede Güney Afrika’nın ‘makul’ gerekçeler sunmasını yeterli bulurken, Gazze’de soykırımın meydana gelip gelmediğine ilişkin incelemesini davanın esasına ilişkin safhada gerçekleştirecek.
