Ülkemizdeki en büyük işçi direnişi olarak hafızalara kazınan 15-16 Haziran direnişinin 55. yılında, dönemin işçileri ve işçi önderleri ile tanıklıklarına dair sohbet ettik.
Aşağıda 15-16 Haziran direnişçilerinden Cevizli Tekel işçisi ve işçi önderi Ahmet Sarıcan’ın direnişe ilişkin anlattıklarını aktarıyoruz.
İyi okumalar dileriz.
15-16 Haziran şanlı işçi direnişinin ortaya çıkmasını sağlayan birkaç neden vardı. Öncelikle en önemli neden, büyüyen DİSK’in önünün kesilmesi ve sendikal hakların budanması amacıyla parlamentoya getirilen 274 ve 275 sayılı sendikalar kanunuydu. Bu kanun ile işçi sınıfının gelişen ekonomik ve demokratik mücadelesini bertaraf edip, büyümesinden paniğe kapıldıkları DİSK’in kapısına kilit vurmayı tasarlıyorlardı. Bu, doğrudan bir saldırıydı.
Aynı dönemde, çalışan halk kesimleri, özellikle de işçiler yüksek oranlı enflasyonla tanışmışlardı. Bu durum yönetenlere karşı memnuniyetsizliği artırmıştı.
Bir diğer unsur da dünyada esen 68 rüzgarlarıdır. Bunların bileşimi 15-16 Haziran’ı yaratan etkenler olmuştur.
Genç ve sosyalist bir işçi olarak Cevizli Tekel Fabrikası’nda çalışıyordum. Biz de fabrikamızda DİSK çalışması yapıyorduk. Dolayısıyla çıkacak kanun, Türk-İş Sendikası’ndan DİSK’e geçmeyi düşünen Tekel işçilerini de doğrudan etkiliyordu. Eylemden önce herkes gibi biz de DİSK’in alacağı kararı merakla bekliyorduk. 14 Haziran akşamı, tecrübeli sendikacı Kemal Türkler DİSK genişletilmiş temsilciler meclisinde alınan kararı açıkladığında heyecanımız doruklardaydı.
Ben o yıllarda, gençlik liderlerinden sevgili Harun Karadeniz’in öncülüğünde kurulan Kartal İşçi Birliği’nde faaldim. Hemen bazı arkadaşlarla bir araya gelip, yarın ne yapabileceğimiz konusunda sohbet ettik. İtiraf etmeliyim ki bu kadar görkemli bir hareketi pek hayal edemiyorduk. Ama oldu. DİSK örgütlenmesinin güçlü olduğu Cevizli Tugay yolundaki, çoğunluğu metalürji iş kolundan fabrikalar üretimi durdurup sokağa çıktılar. Singer Sanayi, Silvan Sanayi, Kartal Mühendislik Sanayi vb fabrikaların işçileri güçlerini birleştirip, çevrelerindeki fabrikaların işçilerini de yanlarına alarak Tekel Sigara Fabrikası’na geldiler. Çoğunluğu kadın olan 6000 den fazla Tekel işçisinin de katılmasıyla kortej iyice kalabalıklaştı.
Yürüyüşün birinci ve ikinci gününde güzergah üzerinde irili ufaklı bütün fabrikaların işçileri yürüyüş koluna katıldılar. Bu yürüyüş enasında işçiler büyük bir özgüven kazandılar, güçlerinin farkına vardılar.
Bu şanlı eylemden sonra sıkıyönetim ilan edildi. Binlerce işçi işlerinden atıldı, binlerce sendikacı ve işçi önderi hapishanelere dolduruldu, yargılandı. İşveren örgütleri işe alınmayacak işçi listeleri hazırlayıp işyerlerine dağıttılar. Ama bütün bunlar işçi sınıfı üzerinde yılgınlık yaratmaya yetmedi. Emekçilerin mücadelesi büyüyerek devam etti.
