Seda Şanlıer
Ebola krizi dünyada sağlık önlemlerini de tartışmaya açtı. 21. yüzyıl’da böyle bir hastalığın teşhisinin bulunmuyor olması ve özellikle fakir Afrika ülkelerinde yaşanıyor olması sadece bir tesadüf müdür? Salgının etkili olduğu üç fakir ülke, salgınla mücadele konusunda gerekli hiçbir alt yapıya sahip değil. ”
Türkiye’de pek gündem olmasa da Ebola salgını Batı Afrika’da binlerce insanın ölümüne sebep oldu. Bu salgın son yüzyılın en ölümcül salgını olarak adlandırılıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre Mart’dan Kasım’a (2014) kadar toplam 5.459 insan Ebola salgını yüzünden öldü ve 15.000’den fazla Ebola vakası gerçekleşti (http://www.bbc.com/news/world-africa-28755033). Salgının bir başka kötü yanı ise, hastalık ilerlemişse tedavisi mümkün değil ve Ebola salgınına karşı henüz bir aşı bulunamadı.
Ebola salgının en yaygın olduğu yer Batı Afrika. Batı Afrika’da Liberya’da 2.500 kişi, Sierra Leone’da 1.267 kişi, Gine’de 1.214 kişi Ebola sebebiyle öldü. Ebola salgını kontrol altına alınmaya çalışılsa da Dünya Sağlık Örgütü bu sürecin bahar aylarına kadar uzayacağını iddia ediyor. Yani tehlike geçmiş değil. Sağlık Bakanı Müezzinoğlu ”Türkiye açısından tehlike oluşturacak bir durum yok” dese de salgın Amerika’da da iki kişinin ölmesine sebep oldu. Ebola salgını hala her ülkeye yayılma riski taşıyor.
Ebola virüsü sadece can kaybına neden olmadı aynı zamanda ekonomik yan etkileri de oldu. Liberya, Sierra Leone’da ve Gine’de turizm durmuş durumda. İhracat ve ithalat oranları yüzde seksene kadar inmiş. İşsizlik hat safhada. Zaten fakir bir ülke olan Liberya, emperyalist ülkelerin sözde para desteği ile varlığını sürdürmeye çalışıyor.
Ebola krizi dünyada sağlık önlemlerini de tartışmaya açtı. 21. yüzyıl’da böyle bir hastalığın teşhisinin bulunmuyor olması ve özellikle fakir Afrika ülkelerinde yaşanıyor olması sadece bir tesadüf müdür? Salgının etkili olduğu üç fakir ülke, salgınla mücadele konusunda gerekli hiçbir alt yapıya sahip değil.
Bütün bunların sömürge tarihi ile doğrudan ilişkisi var. Afrika ülkeleri 16. yüzyıldan beri emperyalist ülkeler tarafından sistematik olarak sömürülmektedir. Onlar sömürdükleri bu topraklardan büyük kazançlar sağlayarak süper güç oldular. Üstelik bunu orada yaşayan halkları katlederek, topraklarından atıp onları köleleştirerek ve bu ülkeleri daha da fakirleştirerek yapmıştır. Yakın zamanda gerçekleştirilen G20 zirvesinde emperyalist devletler Ebola ile ilgili ”insanlık dramı” olduğu yönünde açıklamalar yaptılar. Yayınladıkları bildirgede Ebola’yı sonlandırmak ve Afrika ülkelerine orta vadede yardım edeceklerini söylediler. Fakat bu, Afrika hakları üzerindeki kirli tarihlerini asla temizlemeyecektir. Afrika ülkelerinde yaşanan bu dramın sorumlusu bizzat emperyalist devletlerdir.
Emperyalist devletler bir yandan ekonomik yardım açıklamaları yaparken diğer yandan da ülke giriş ve çıkışlarında çok özel önlemler almaya başladılar. Afrika kökenli insanlar neredeyse potansiyel ”salgın taşıyıcısı” ilan ediliyor. Batı Afrika’dan gelenler çeşitli sağlık taramasına tabii tutulabiliyor. Emperyalist ülkelerde bunlar yaşanırken, Kübalı doktorlar ise salgının en çok yaygın olduğu Liberya’da, Sierra Leone’de ve Gine’de büyük fedakârlıkla çalışıyor. Bölgedeki Sınır Tanımayan Doktorlar Birliği’nin birçoğunu Kübalı doktorlar oluşturuyor. Yaklaşık 200 Kübalı sağlık personeli hala bölgede (http://www.bbc.com/news/world-latin-america-30116129). Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Margarat Chan Küba’nın yardım planıyla ilgili şu açıklamayı yaptı: ” Küba Hükümetinin ve sağlık personellerinin çömerliği için çok minnettarım, bilinen en kötü Ebola salgının önlenmesinde yardım ettikleri için. Bu yardım Sierra Leone’de büyük fark yaratacak” (http://www.bbc.com/news/health-29174923).
Emperyalist ülkelerin kâr etme hırsı arttıkça basit salgın hastalıklar ölümcül hal alacaktır. Çünkü pazara yayılma, dünya piyasasında kürselleşme daha çok sömürüyü beraberinde getirecektir. Bu koşullarda halk sağlığının önemi olmayacaktır.
Milyonlarca işsiz insan, bir başkasının alternatifi olacaktır. Ebola gibi hastalıklardan kurtulmanın yolu, sermayenin çıkarları doğrultusunda sahte ve avutucu vaatlerde bulunmak yerine;Kübalı doktorların yaptığı gibi gerçek anlamda dayanışma içinde olmaktır.
