Çay Üreticisi ”Peçeteli Alım”a Karşı Protesto Örgütlüyor
Yaş çay alımlarının ikinci sürgün döneminin başladığı şu günlerde Çaykur yönetimi tarafından garip bir uygulama başlatıldı.
Yaş çaydaki su firesini en aza indirmek ve bu sayede tartım esnasında çay ile beraber kantara giren suyu tartıdan düşmek istediklerini açıklayan Çaykur yöneticileri, çay üreticilerinin tepkisine rağmen geçtiğimiz günlerde uygulamayı başlatmıştı.
Peçeteli Tartım
Uygulamaya göre üreticinin alım yerine taşıdığı çaydan numune oranda yaş çay alan eksperler önce çay yapraklarını hassas terazide kurulanmadan tartıyor.
Daha sonra ise, teker teker yaprakları sudan arındırılıp peçeteyle kurulanan çaylar yeniden tartılıyor. İlk tartım ile ikincisindeki fark %’lik olarak tüm ürüne dağıtılarak elde edilen oran genel toplamdan düşülüyor.
Ancak bu yolla % 30 ile % 50 arasında bir kayıp yaşadıklarını belirten çay üreticileri, uygulamaya tepkili.
Kota Uygulaması
Üretip satabileceğinin çok çok altında bir rakamı ”Kota Uygulaması” diyerek üreticiye dayatan Çaykur’a tepki yağıyor. Belirttiği oranın üstündeki çayı üreticiden almayan Çaykur, üreticinin elinde kalan çayı belirlenen fiyatın çok altında bir rakamla özel firmalara satmasına yol açıyor. Çaykur’un bu uygulaması bile üreticinin zarar etmesine neden olurken, yetmezmiş gibi son uygulamasıyla çay üreticisinin adeta belini kırmaya çalışıyor.
Yeni uygulamayla ne yapılmak isteniyor?
Yaz aylarında bölgenin en önemli geçim kaynağı olan çayda hasat yapılıyor, topanan yaş çay köylerdeki alım yerlerinde çay eksperlerine teslim ediliyor.
Yaz aylarında olunmasına rağmen, Karadeniz bölgesi coğrafi koşulları nedeniyle yağışların sürdüğü ve doğal olarak yağış altında çay hasadı yapılan bir bölge. Alım yerlerinde tartılarak Çaykur’a teslim edilen yaş çaydaki suyu, hesaptan düşerek su firesini en aza indirmeyi akıl eden Çaykur yönetiminin üreticiye verdiği kilo başı yaş çay alım fiyatı ise 1.90 TL.
Kota uygulamaları ve oldukça düşük olan alım fiyatıyla beli bükülen çay üreticisi, ilk bakışta çok masum görünen bu uygulamayla ”Su firesi” adı altında % 50’ye varan oranlarda kesintiler yapılmasına karşı sokağa çıkıyor.
Üreticiler Tepkili
Çay Üreticileri “Havalar sıcakken uygulamadan dolayı bu kadar sıkıntı çekiliyorsa yağışların başladığı zaman ne olacak, çok zor durumda kalacağız ” diyerek tepki gösteriyor. Çaykur’u telefon yağmuruna tutan üreticiler, ”Yaş Çay Alımı’nda ‘Peçete’ Yöntemi” adı verilen bu uygulamanın her zaman olduğu gibi yine ütericiyi mağdur edeceğini, amacın vatandaşı Çaykur’dan bıktırmak ve özel sektöre yönlendirmek olduğunu belirtiyor. Hassas terazi ile bir miktar çayı tartmak, tartılan çayı peçeteyle kurulamak, kurulama sonrası tekrar çayı tartmak, çıkan rakama ıslaklık firesi hesaplamak ve bunu çayın tamamına uygulamak kendilerini ciddi oranda zarara soktuğu gibi bu gibi işlemlerin alım yerlerinde bulunan iki personel tarafından yapılmasının zor ve zaman alıcı olacağını belirten üreticiler tepkili.
Alım saatinden çok önce alımyerine taşınan çayın ise sıcaktan yandığı ve kalitesinin düştüğü gerekçesiyle ekstra fiyat kırılmasıyla karşılaşan üreticiler, bu uygulamayla saatler sürecek işlemler esnasında yanan çayın kaybının da kendilerinden kesileceğini, bu mantıksız uygulamadan vazgeçilmesini istiyor.
”RİZELİ ÇAYINA SAHİP ÇIKIYOR!”
Üreticiler 8 Temmuz’da Çaykur yönetiminin uygulamalarını protesto etmek için yürüyüş yapacaklarını açıkladı.
“RİZELİ ÇAYINA SAHİP ÇIKIYOR” sloganıyla 8 Temmuz Cuma günü saat 13.00 ile 16.00 arasında gerçekleştirilmesi planlanan ve Rize Cumhuriyet Meydanı’ndan Çaykur Genel Müdürlüğü binasına kadar sürecek yürüyüşe Rizelilerin ve çay üreticilerinin destek vermesi bekleniyor.
