Türkiye’deki yerel seçim sonuçları Joe Biden’ın işbaşına geldiğinde Erdoğan’ı iktidardan indirecekleri yolundaki ifadesine uygun bir görünüm ortaya koydu. ABD’nin Türkiye üzerindeki gücünün artmakta olduğu bir sürece girdik. Türkiye’deki iktidar ve muhalefet güçleri Batılıların desteği uğruna birbiriyle yarışırken halk güçleri hak, adalet ve özgürlük için mücadele ediyor.
Yerel seçim sonuçları hızla değişmekte olan uluslararası ortamda olağanüstü hassas bir durum yaratıyor. İktidar partileri ve muhalefetteki burjuva partiler yeni duruma uyum sağlama çalışıyorlar. Hem iktidar hem de muhalefet iktidar olmanın ABD’ye yakınlıktan geçtiğini düşünüyor. CHP bu konuda ne yazık ki AKP’den bile daha Amerikancı ve NATO’cu durumda. AKP Batılı güçlere yaklaştıkça zayıflıyor. Batılı güçler AKP’nin alternatifsiz olmaktan çıkmasını, CHP ve DEM Parti’nin güç ve inisiyatif kazanmasını memnuniyetle izliyorlar.
Devlet Bahçeli’nin Türkiye’nin seçim sandığında kurulmadığını belirten bayram mesajı hem muhalefete hem de AKP’ye uyarı olarak değerlendirildi. Mesaj Van’da seçilmiş belediye başkanı Ceylan’ın yerine bir AKP’linin atanması üzerine ortaya çıkan kitlesel protestoları tehdit görüyor ve özellikle AKP’nin Kürt siyasal hareketiyle yeni bir barış süreci başlatılmasını engellemeyi amaçlıyordu. Sol iddialı fakat genellikle sağ güçlerle doğrudan ittifak halindeki Doğu Perinçek de iktidarı Van’da başlayan protestolara karşı tavizkar davranmakla suçlamıştı. Ancak, başka şeyler yanında, CHP liderlerinin Erdoğan’la yakınlaşma politikası da iç savaş yolunda bir kutuplaşmayı zorlaştırıyor. Hafta içinde CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Erdoğan’ı arayarak bayramını kutladı. Hemen öncesinden İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun eşi Dilek İmamoğlu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’a kız çocukları ve kadınlar için birlikte projeler yapmayı önerdi. Önerisinde Emine hanımı övmeyi de ihmal etmedi.
CHP liderleri halkın gönlüne giden yolun Batılı emperyalistlerin onayından geçtiği inancıyla davranıyorlar. CHP’nin gayrı resmi genel başkanı havasındaki İmamoğlu dünyaya İngiliz emperyalizminin ünlü yayın organı The Economist dergisinde yazı yayınlatarak seslendi. Hatırlanacağı gibi AKP yanlısı basın iki yıl önce İmamoğlu’nu İngiliz konsoluyla bir balıkçı lokantasında buluşup yemek yerken haberleştirmişti. Kılıçdaroğlu da başkanlık seçimleri öncesinde ABD ve İngiltere ziyaretleri yapmıştı. Daha sonra Özgür Özel de aynı maksatla Almanya ziyaretinde bulunmuştu. Batılı basına bakıldığında onların en çok İmamoğlu’nu sevdikleri görülüyor. İmamoğlu Ekonomist dergisindeki yazıda “CHP AKP’nin alternatifidir, CHP’nin esas lideri ve Erdoğan’ın gerçek rakibi benim”, mesajı verdi.
Diğer yandan ise İstanbul-Üsküdar, Manisa, Tuzla, Bilecik ve Yozgat’ta belediyeleri kaybeden iktidar tarafının çirkeflikleri dikkat çekti. Belediyeyi kaybeden iktidar yanlılarının gitmeden kasaları boşalttıkları görüldü. Üsküdar eski belediye yetkilileri CHP’nin belediyeyi devralmasından hemen bir gün önce belediyenin kasasından 5 milyon değerinde porselen kupa aldı. Manisa MHP’li eski belediye başkanının seçim haftası belediye bütçesinden çereze 1 milyon lira verdiği ortaya çıkmıştı. Skandalı CHP’li yeni yönetim ortaya çıkardı. Yozgat eski belediye başkanı ise işçilere ödenecek maaşlara ait 18 milyon lirayı, görevi devretmeden iki gün önce, Bozokspor’a aktardı. Bursa Yıldırım Belediyesi mazbata töreninde MHP’li Meclis Üyesi Alpaslan Karaaslan adlı ahlaksız, 76 yaşındaki CHP’li Zülfikar Bal’a kafa atarak burnunu kırdı. AKP’nin yerel seçimlerde 22 bin 46 ölü seçmene oy kullandırttığı ve bunların 3 bini aşkınının Hatay’da olduğu ortaya çıktı.
Gazeteci Uğur Dündar ile Kılıçdaroğlu arasındaki sosyal medya yoluyla söz düellosu haftanın gündem konularından biriydi. Uğur Dündar 2023 başkanlık seçimlerinin kaybedilmesinin sorumlusu olarak Kılıçdaroğlu’nu gösterince Kılıçdaroğlu da Uğur Dündar’ın her devrin adamı bir sahte demokrat olduğunu açıkladı. Kılıçdaroğlu mektupta CHP’nin mevcut ANAP’çı sağcı çizgisinin mimarının kendisi olduğunu hatırlatmayı ihmal etmedi. Uğur Dündar yazıya yanıt verdi. Tartışmanın iki tarafının da tutarsız olduğu açıktı.
Bilindiği gibi AKP’nin seçimleri kaybetmesi sebepleri arasında İsrail ile ticari ilişkilerinin açığa vurulması vardı. Gençlerin geçtiğimiz hafta sonu yaptıkları protesto eylemi bu konuda AKP’yi iyice zora soktu. Ardından AKP İsrail ile ticari ilişkileri azaltacağını açıkladı. Açıklama muhalif kamuoyunda bir itiraf olarak yorumlandı. Tartışmalar Gazze’yi bombalayan uçakların yakıtlarının bile Türkiye’den gitmiş olduğu iddialarını ortaya çıkardı. Türkiye’de Adnan Menderes’ten hatta daha öncesinden bu yana, Necmeddin Erbakan hükümeti dahil, laik ve dindar görünümlü iktidarların çeşitli şekillerde İsrail’e hizmetlerini ve Filistin’e ihanetlerini ortaya koydu. Bu arada İsrail yetkilileri AKP hükumetinin ticareti azaltma kararına misilleme yapacaklarını belirttiler.
Burjuva partileri halkı kandırmak maksadıyla tepişirken işçiler ve ezilenler haklarını savunma yolunda eylemler yaptılar. Aralarında Odak Dergisi’nin de yer aldığı 1 Mayıs Taksim Platformu Maltepe’de yaptığı afişleme yaparak halkı Taksim’e davet etti. Platform 13 Nisan’da, saat 14.30’da, 29 işçinin yaşamını yitirdiği Gayrettepedeki klüp önünde, işçi katliamlarını protesto edecek ve emekçileri 1 Mayıs’ta Taksim’e davet edecek. İş kazası görünümlü işçi kıyımı yurdun çeşitli yerlerinde protesto ediliyor.
Direnişçi sendika BİRTEK-SEN, Özak işçilerine verdiği sözü tutmayan Levi’s’ın Özak ile ilişkilerini sürdürme kararını protesto etmek için, kamuoyunu Levi’s mağazaları önünde eylem yapmaya çağırdı. AKP’li Altındağ Belediyesi’nden kazanılmış haklarını alamayan emekçiler bayramı da grevde geçirdiler. CHP belediyelerinin çoğu ne yazık ki işçi düşmanlığında iktidarı aratmıyor. Yerel seçimlerin hemen ardından Ataşehir Belediyesi’nin çeşitli birimlerinde teknisyen, temizlik işçisi, ofis çalışanı, park bahçe işçisi ve farklı alanlarda görev yapan birçok işçinin işine son verildiği belirtiliyor.
Burjuva siyasetçileri hürriyet kahramanı sıfatıyla medyalarda boy gösterirken devrimci tutsaklar mücadelenin bedelini ödemeye devam ediyor. Devrimci hareketin liderlerinden Ecevit Piroğlu Türkiye egemenlerinin isteği üzerine 34 aydır Sırbistan’da hapiste tutuluyor ve 62 gündür açlık grevi yapıyor. DEM Parti, TİP ve EMEP’li vekillerin aralarında yer aldığı 37 milletvekili Sırbistan hükümetinden Ecevit Piroğlu’nun serbest bırakılması talebinde bulundu. Grup Yorum üyesi Bahar Kurt’un, tutuklu bulunduğu Şakran Kadın Kapalı Hapishanesi’nde gördüğü kötü muamele sonucu kolu kırıldı. Kandıra 2 Nolu F Tipi’nde hapis yatan Mehmet Alçınkaya’nın yazdığı “Dünden bugüne mücadelem- Her daim kavganın içinde” isimli kitabı, “motivasyonu arttırıcı içeriğe ve eğitici niteliğe sahip olması” gerekçesiyle kendisine verilmedi. Kırıkkale F Tipi Kapalı Cezaevinde yatan Resul Kocatürk’ün yazdığı “Tımarhanede 22 Gün-Çarmıhtaki Hasta Mahpuslar” isimli kitap, “okursa kafası karışacağı” iddiasıyla kendisine verilmedi.
Yakınları gözaltında katledilen aileler İstanbul, İzmir ve Diyarbakır’da yakınlarının akibetini öğrenmek amacıyla her hafta yaptıkları eyleme devam ettiler.
Dış haberlere geliyoruz. Savaşı bölgede yaymaya çalışan İsrail’in bayramın ilk günü yaptığı saldırıda Hamas lideri ve Filistin eski başbakanı İsmail Haniye’nin üç oğlu ve dört torunu aynı anda öldürüldü. İsmail Haniye’nin bu katliama cevabı, evlatlarının canının Filistinli çocukların canından daha değerli olmadığı ve bütün Filistinlileri kendi evladı gördüğü oldu. 1 Nisan’da İran’ın Şam’daki konsolosluğuna yapılan İsrail saldırısında 2’si general 7 kişi yaşamını yitirmişti. ABD saldırının kendi bilgisi dışında olduğunu iddia ederken, İran’ın misilleme yapması halinde, İsrail’in yanında yer aldığını hatırlattı. ABD desteği yanında Arap ülkelerinin ve İran dışındaki İslam ülkelerinin saldırıya sessiz kalması İsrail’e cesaret veriyor.
Batılı ülkeler Ukrayna’daki savaşın sona ermemesi için çabalarını bu hafta da sürdürdüler. Bir Rus gemisi Baltık Denizi’inde İsveç açıklarında saldırıya uğradı. Apaçık bir NATO saldırısı bu eylemi Ukrayna istihbaratı üstlendi. Hatırlanacağı üzere Rusya’dan Almanya’ya Kuzey Akım isimli enerji boru hattı da Baltık Denizi’nde imha edilmişti. Rusya Ukrayna’nın ekonomik hedeflerine karşı askeri saldırılarını hafta içinde artırdı. Rus kuvvetleri ile Ukrayna askerleri Ukrayna’da birbirlerine ağır kayıplar verdirdiler.
ABD Çin’e karşı İngiltere ve Avustralya ile kurduğu AUKUS ittifakına Japonya’yı katma yolunda adım attı. Çin de Rusya ile olan ittifakını geliştireceğini açıkladı.
Çin savaşta açıktan Rusya’yı desteklemese de çok kutuplu yeni dünya düzeni konusunda Rusya ile dayanışma içinde olmaya devam edeceğini açıkladı.
***
Batılı güçler Türkiye’de iktidarın artan ekonomik ve politik zorluklarını kullanarak, onu Rusya ve Çin’e karşı ABD’nin yanında aktif olarak yer almaya zorluyorlar. AKP iktidarı Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı bu ülkelerle arayı bozmak istemiyor ve hızla değişen koşullarda fırsatları kullanmaya çalışıyor. İsrail hükümeti İran’ı doğrudan savaşa çekerek ABD’yi daha aktif yanına alma hesapları içinde davranırken ABD Türkiye’yi İran’a karşı da kendi safına çekmeye çalışıyor. AKP iktidarı Kürt ulusal hareketinin aktif kadrolarını pusuya düşürerek veya tutsak ederek onu güçsüz duruma düşürmeye çalışıyor.
CHP bazı Batılı emperyalistlerin ve muhtemelen kendilerinin dahi beklemedikleri bir seçim başarısı kazandı. AKP’nin ilk kez ikinci parti durumuna düştüğü koşullarda dinci bir anayasa yapma planı zora girdi. MHP Başkanı Devlet Bahçeli’nin Bayram mesajındaki tehdidine rağmen muhalefeti ezmek için bir iç savaş çıkarmanın koşulları da zayıfladı. Burjuva partiler arasında kızışan mücadele işçilerin, emekçilerin, ezilenlerin mücadele imkanlarını artırırken sosyalist hareketin kendi içinde dayanışmacı ve aktif tutumda olması önem kazanıyor.
