Eğer Erdoğan ve dinciler samimi olsalardı, 12 Eylül darbesinin yıldönümünü her yıl törenlerle kutlarlardı. 12 Eylül askeri rejimi devrimci hareketi ve demokratik güçleri ezerken dinciliğin önünü alabildiğine açtı. Amaç dincilikten destek alarak solun ve halk hareketinin gelişme imkanlarını engellemekti. Halk ve devrimciler askeri rejim tarafından susturulduktan sonra yolları açılan dinciler hızla gelişmeye başladılar. Süreç AKP’nin ABD emperyalizminin desteğiyle iktidara gelmesiyle ve muhalefet güçlerini yeni rejimin uzantısı durumuna getirmesiyle sonuçlanacaktı.
Türkiye devrimci hareketi en büyük yükselişini 12 Eylül darbesine varan 1970’li yıllarda yaşamıştı. En büyük ve en derin yenilgi de 12 Eylül darbesiyle alındı.
Türkiye 12 Eylül öncesinde sosyalist hareketin güçlü olduğu ülkelerden biriydi. Öyle yüksek bir sol hareket vardı ki devrimci örgütler sürekli bölüme ve parçalanma içinde olsalar bile yurdun her yanında gelişiyorlardı. Emperyalizmin ve işbirlikçi tekelci sermayenin desteğini arkasına alan faşist hareket MHP, sosyalist hareketi ve halkı dize getirmeye çalışıyordu. Devrimciler ilerici halk güçleriyle birlikte direndi. Faşistlerle halk güçleri arasında Çorum, Maraş, Sivas vb. yerlerde iç savaş boyutları alan çatışmalar yaşandı. Türkiye solu bölük-pörçük durumda olmasına rağmen yurt çapında artan faşist saldırılar karşısında militanca direnmeyi başardı. MHP eliyle kurulabilecek bir faşist iktidar bu direniş sayesinde engellenebildi ancak direniş, sisteme alternatif bir halk hareketi yaratamadı.
Mevcut sol hareketler, grupçu ideolojik ve politik yapıları nedeniyle, birbiriyle dayanışma içinde ve koordineli bir sol hareket yaratamadılar. Devrimci Yol örgütünün hayata geçirmeye çalıştığı Direniş Komiteleri grupçuluk engeli yüzünden gelişemedi. Türkiye devrimci hareketi o durumuyla, ne askeri faşist cuntanın göz göre göre gelişine karşı durabildi ne de darbe sonrasında birleşik bir direniş hayata geçirildi. Faşizme Karşı Birleşik Direniş Cephesi (FKBDC) teşebbüsü bile sözde kaldı. Birbiriyle koordinesiz ve rekabet halindeki sol, emperyalizmin askeri cunta taktiğiyle ağır bir yenilgiye uğradı. Dincilik, milliyetçilik ve özellikle sosyalist harekete duyarlı halk kesimlerine empoze edilen bireycilik devrimci hareketin gelişmesine karşı engel oluşturdu. Devlet ayrıca ilerici kitlelerin yaşadığı bölgeleri uyuşturucu, fuhuş ve çeteleşme yoluyla çürütmeye önem verdi.
Sosyalist hareket 12 Eylül askeri rejimi ile uygulanan devlet politikalarının etkisiyle yurtsever ve anti-emperyalist çizgiden, sınıf perspektifinden ve devrimcilikten uzaklaşarak emekçilere ve halka yabancılaşmaya başladı. Solda milliyetçi, mezhepçi ve cinsiyetçi küçük-burjuva demokratik hareketler devrimci hareketin en önemli temelleri olan sınıf perspektifinin ve anti-emperyalist yurtseverliğin önüne geçtiler. Sol hareket giderek emekçilerden uzaklaşarak hali-vakti yerinde kesimlere, milliyetçi ve dinsel kimliklere hitap etmeye başladı. Grupçuluk, sol güçler arasında bağımsız temelde birlikleri ve devrimci örgütler arasında eşgüdümü baltalayarak Türkiye solunu başka güçlerin yedeği, önemsiz bir güç duruma düşürdü.
Bu yüzden devrimci hareket Cumhuriyet Mitingleri ve Gezi Direnişi gibi çok büyük kitlesel eylemleri bile gelişme olanağına dönüştüremedi. 6 Şubat deprem felaketi bile grupsal körlük nedeniyle ülke çapında bir halk seferberliğine dönüştürülmedi.
Devrimciler kuşkusuz ülkemizin en bilinçli, mücadeleci ve özverili güçleridirler. Tam da bundan dolayı 12 Eylül darbesinin güçlü bir direnişle karşılanamayışının en önemli sebebi Türkiye solunun yetersizliğidir. Türkiye solu grupçuluğu aşarak kendi içinde koordinasyon kurabilseydi halkın ve ülkemizin kaderi değişirdi. Türkiye’nin dinci karanlıktan kurtulmak için çok büyük devrimci ve demokratik potansiyeli bulunuyor. Bu potansiyeli harekete geçirerek ülkeyi karanlıktan aydınlığa çıkarmak Türkiye solunun görevidir. Yenilgileri kaderimiz görmeyelim.
Odak Dergisi, 12 Eylül 2023.
