Ramsis Kilani
Netenyahu liderliğindeki İsrail’in yeni koalisyon hükümeti, İsrail tarihindeki en sağcı hükümettir. Bu, bir kişi olarak Benjamin Netenyahu’dan çok daha fazlasıdır. Faşizmin gelişme tehlikesi ne kadar büyük?
Alman medya resepsiyonu
Almanya’da yeni seçilen İsrail hükümeti koalisyonu, “aşırı sağcı” olarak adlandırılmaktadır. Ama bu söylem, onun asıl karakteri hakkında çok az şey söylemektedir. Bunun yerine, Benjamin Netenyahu’nun hakkında devam eden yolsuzluk soruşturmalarında hapse girmemek için sağ kanatla çıkar ittifakına girdiği, haberlerin odak noktası olmaya devam ediyor. (1) İsrail’in yüksek mahkemesi üzerinde iktidar koalisyonunun etkisinin, Netenyahu’nun partisi Likud’u sağcı partilerle bağladığı doğru olsa da, bireylere odaklanmak, İsrail’deki sağcı eğilimin itici faktörlerini göz ardı etmektedir.
Daha derin kökler
Ne Netanyahu ne de Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich gibi faşist figürler, şu anda 61 aşırı sağcı koalisyon üyesinin varlığından tek başına sorumludurlar. Seçimlerdeki çoğunluklarının yanı sıra, Likud Partisi’nden Bakan Miki Zohar’ın açıklaması da derin bir bakış açısı sunmaktadır. Ona göre İsrailliler, Netenyahu hakkındaki yolsuzluk iddialarına asla inanmayacak çünkü o “Yahudi ırkına mensuptur ve Yahudi ırkı en büyük beşeri sermayeye sahip, en parlak ve en yetenekli ırktır. Halk, Başbakanın ülke için neler yaptığını ve çalışmalarının ne kadar mükemmel olduğunu biliyor.” (2) Öte yandan Netenyahu, koalisyondaki “aşırı sağcı” güçleri dizginlemek istediğini ve bunu yapabileceğini iddia ediyor.
Dini Siyonizm
Dini Siyonizm listesinin seçim başarısı, İsrail’de sağcı bir gelişmenin ifadesidir. Bunun nedeni dindar olmalarından değildir. Diğer dinler gibi Yahudiliğin de, gerici siyasette kendini ifade etmesi zorunlu değildir. Bunun nedeni, ittifakın bazı kesimlerinin esasen faşist olarak sınıflandırılabilmesidir. İsrail “usul-devlet yasası” temelinde Filistin halkının baskısını ve haklarından mahrum bırakılmasını şiddetlendirmek ve ayrıca Yahudi kadınlar, cinsel azınlıklar ve diğer tüm kesimler için temel demokratik hakları ortadan kaldırmak için yüksek mahkemenin yetkilerini kısıtlamak istiyorlar. (3)
Kahanizmin yükselişi
Koalisyonda yer alan birçok partiyi birbirine bağlayan şey, Meir Kahane’nin fikirlerine yapılan atıflardır. Kahane, Filistin nüfusunun derhal sınır dışı edilmesini ve Nil’den Fırat’a kadar teokratik bir “Büyük İsrail” devletinin zor yoluyla kurulmasını savunan ABD’li bir hahamdı. Koalisyon partileri Noam (Güzellik) ve özellikle Otzma Jehudit (Yahudi Gücü) Kahanist geleneğin içinde yer alır. Noam saldırgan, kadın ve LGBT düşmanı bir politikayı temsil ederken, Otzma Jehudit parti programında “Yahudi kapitalizmi” için “topyekûn bir savaş” (4) hedefini koymaktadır. (5) Çeşitli bakanlar ve önde gelen aktivistler faşizmi (6) açıkça ilan etmektedir ve Nasyonal Sosyalizme (7) olumlu göndermelerde bulunmaktadır.
Faşizm tehlikesi
Otzma Jehudit, öncelikle parlamento ve hükümetteki taktiksel müdahaleye değil, paramiliter sokak gücüne güvenmektedir. Parti lideri Ben-Gvir’in emrindeki Lehava sokak hareketi, Yahudi olmayan iş yerleri ve kişilere karşı mücadeleye öncülük etmektedir. (8) Eski polis şefi Almog Cohen de Negev’de Barel milislerini kurdu ve şimdi de bir bakanlık görevine sahip. (9) Ben Gvir’in işgal altındaki Batı Şeria ve ilhak edilmiş Doğu Kudüs’teki “sınır polisi” üzerindeki kontrolü, paralel bir askeri kurumu geleneksel devlet gücünden ayırdı. (10) El Halil’deki iki işgalci asker, sol görüşlü bir İsrailliye saldırırken Ben Gvir’in yeni “düzeninden” söz ettiler. (11)
İsrail’de sağcı hareket
İsrail’de yaşanan ekonomik kriz ile birlikte faşist güçler ivme kazandı. Son zamanlarda ülke ekonomisinde önem teşkil eden sektörlerde aksaklıklar yaşandı. Örneğin, ülke ekonomisi için önemli olan bilişim sektörü son yıllarda 34 milyar ABD doları değer kaybetti. (12) Pandemi sırasında işsizlik zaman zaman yüzde 25’e yükseldi. (13) Yaşam standardı, özellikle orta sınıf için büyük ölçüde düştü. (14) Korona pandemisi ve Ukrayna savaşı, İsrail’in bir dizi büyük güç tarafından tek taraflı sübvansiyon etkinliğini zayıflatmaktadır. Aynı zamanda Batı Şeria’da yeni Filistin direniş gruplarının oluşması ve artan uluslararası baskı İsrail’i endişelendirmektedir.
Yerleşimci sömürgecilik bağlamı
Yeni İsrail hükümeti, açıkça faşist güçleri bünyesinde barındırsa da, bu, iktidardaki Siyonist partisinden bağımsız olarak, İsrail devletinin Filistinlilere yönelik devam eden baskı ve etnik temizlik üzerine kurulu bir yerleşimci sömürgeci devlet olduğu gerçeğini göz ardı etmemelidir. Faşist güçlerin olmadığı bir koalisyon hükümetinin seçilmesi de hiçbir şeyi değiştirmez; bu sadece, İsrail devletinin tüm tarihinin gösterdiği gibi, sadece Siyonizm’in sona ermesi, duvarların ve kontrol noktalarının ortadan kaldırılması ve ortak bir laik devletin kurulması anlamına gelecektir.
Zayıf muhalefet
İsrail şehirlerinde aşırı sağcı hükümete karşı düzenlenen geniş çaplı protestolara rağmen, muhalefet hareketinin gerçek gücü abartılmamalıdır. Göstericiler, Netenyahu’yu protesto ediyor ancak onlar da çelişkiler barındırıyor. Muhalefet, yalnızca Meretz gibi önemsizleşip kaybolan küçük sol-liberal partilere dayanmıyor. Netenyahu karşıtı kampın ana unsurları, muhalefetteki yerleşimci “Yahudi Evimiz” partisinin lideri Avigdor Lieberman gibi diğer aşırı sağcılardır. (15) Filistin sorunu aynı zamanda yerleşimci toplumun gelecek perspektifinin de merkezinde yer alıyor. Ancak bu İsrail’in Netenyahu’ya karşı bir muhalefet hareketinde de çözülemez. Yeni kurulan hükümet koalisyonu ve İsrail’deki faşist güçlerin güçlenmesi tehdidi, kendi hükümetleriyle mücadele edecek uluslararası bir Filistin dayanışma hareketi inşa etmenin aciliyetini artırıyor. Almanya’da Filistin dayanışmasının kriminalize edilmesi ve Filistinlilerin 75 yıl önce sürülmesinin anılmasına karşı verilen mücadele, yani Nakba, bunun için bir başlangıç noktası sunuyor.
[1]https://www.handelsblatt.com/politik/international/israel-king-bibi-so-schwach-wie-nie-netanjahu-hat-sich-abhaengig-von-extremisten-gemacht/28892026.html
[2]https://www.newsweek.com/jews-are-smartest-race-world-and-superior-humans-israeli-lawmaker-claims-977896
[3]https://www.haaretz.com/israel-news/2022-12-14/ty-article/.premium/explained-what-is-israels-proposed-override-clause-and-why-is-it-a-terrible-mistake/00000185-1114-da2c-a387-31fdd52e0000
[4] https://main.knesset.gov.il/en/MK/APPS/mk/mk-personal-details/1056
[5] https://www.jewishpress.com/news/israel/jerusalem/otzma-yehudit-platform-radical-on-jewish-values-hazy-on-practical-implementation/2019/02/26/
[6] https://www.timesofisrael.com/smotrich-my-voters-dont-care-im-a-homophobic-fascist-but-my-word-is-my-word/
[7] https://www.timesofisrael.com/ben-gvir-to-tap-as-chief-of-staff-top-aide-with-long-history-of-extremism-report/
[8] https://www.middleeasteye.net/news/israel-palestine-lehava-extremist-group-marching-jerusalem
[9] https://www.aljazeera.com/news/2022/3/24/palestinians-in-naqab-threatened-by-jewish-terrorist-militia
[10] https://www.timesofisrael.com/likud-agrees-to-split-border-police-from-entire-police-force-hands-ben-gvir-control/
[11] https://www.jpost.com/breaking-news/article-723367
[12] https://www.heise.de/news/Israels-IT-Start-ups-leiden-unter-der-Wirtschaftskrise-7096391.html
[13]https://www.deutschlandfunk.de/coronakrise-israels-arbeitslosigkeit-steigt-100.html
[14] https://www.israelnetz.com/versicherungsinstitut-lebensstandard-drastisch-verschlechtert/
[15] Vorsitzender von Jisrael Beitenu lehnt Beitritt zu einer Likud-Regierung unter Netanjahu ab (msn.com)
