‘KALMASIN ELLERİM SİZLERDEN UZAK’’ -Bedrettin Cömert

0
4992

IMG_183227 Eylül 1940 tarihinde Vezirköprü’de doğdu. Ortaokul üçüncü sınıfta Sivas Lisesi’nde parasız yatılı olarak okumaya başladı. Bu yıllarda Varlık Dergisi’nde ilk şiirlerini yayımladı. 1960 yılında liseyi bitirdi ve devlet bursuyla İtalya’ya gitti. İlk iki yıl, Perugia’da İtalyanca ve Latince okudu. Ardından Roma Üniversitesi İtalyan Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde eğitim gördü.

1965 yılında Maria Augostino ile evlendi. Ergun ve Kemal adlarını verdikleri iki çocukları oldu. 1967 yılında Roma Üniversitesi’nden mezun oldu. 1970 yılında Türkiye’ye döndü ve Hacettepe Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’ne asistan olarak girdi. 1971 yılında Roma Üniversitesi Felese Enstitüsü’nde “Son Elli Yılda Türkiye’de Sanat Eleştirisi” konulu tezi ile estetik doktoru oldu. 1972 yılında Hacettepe Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nde öğretim görevliliğine atandı. Hacettepe Üniversitesi’nde “Giotto ve San Francesco Geleneği” üzerine ikinci doktorasını yaptı.

NESNEL ELEŞTİRİNİN ÖNEMLİ TEMSİLCİSİ

Temel bir estetik anlayışa dayanan sanat eleştirisi olmadan sanat tarihi yapılamayacağı görüşünü benimsemişti. Sanat kuramlarının soyut kalmaması, yaşam deneylerine indirgenmesi ile ilgili ‘’Estetik 1’’ adlı el kitabını hazırladı. ‘’Ancak eleştiriyle bir ürünün sanat yapıtı olup olmadığı saptanabilir’’ düşüncesi Gombrich’in ‘’Sanatın Öyküsü’’ (1977) adlı eserini çevirmesinde önemli bir etkendi.

Türk dili üzerine çalışmaları ve çevirileri Türk Dil Kurumu çeviri ödülünü kazanmasını sağladı. Aynı yıl, “Benedetto Croce’nin Estetiğinde İfade Kavramı ve İfadenin İletim Sorunu” adlı tezi ile doçent oldu.

Kuramsal ve bilimsel çerçeve yerine oturmadan tarih, toplum ve sanat üzerine çalışmanın bir işe yaramayacağını düşünen Bedrettin Cömert 7 Temmuz 1968 günlü mektubunda en yakın arkadaşı Hasan Hüseyin’e doktorasını Roma Üniversitesi’nde Felsefe Fakültesi’nde özellikle Marksist estetik üzerine yapmak istediğini; 17/12/1968 günlü mektubunda ise Marx’ın 1844 Ekonomi ve Felsefe Müsveddeleri’nden Yabancılaşmış Emek, Para ve Duyuların Kaynağıyla ilgili bölümleri, Marx ve Engels’in sanat üzerine yazıların çoğunu çevirdiğini yazıyordu.

Tüm Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Cömert, kısa bir süre önce Hacettepe Üniversitesi’nde çıkan olayları araştıran komisyonun başkanlığına atanmış ancak can güvenliği olmadığı gerekçesi ile reddetmişti. Türk Dil Kurumu’nun XVI. Kurultayı’na katılacakları 11 Temmuz 1978 sabahı saat 08:45’te, Ankara Gaziosmanpaşa Karagöz Sokak’ta faşist katiller tarafından aracının içinde çapraz ateşe tutularak öldürüldü. Eşi Maria ağır yaralandı. Cömert’in şahsında bilime ve özgür düşünceye sıkılmış bir kurşun olarak nitelenen bu saldırı toplumda büyük tepkiye yol açtı.

Vurulma emrini 30 Mart 1979’da Avrupa Ülkücü Türk Dernekleri Federasyonu’nun eski başkanı Lokman Kondakçı’nın ses kaydı kaynaklığında Muhsin Yazıcıoğlu’nun verdiği söylendi. Ankara 5. Sulh Ceza Mahkemesi’nin Bedrettin Cömert cinayeti ile ilgili olarak gıyabi tutuklama kararı verdiği isim ise Abdullah Çatlı idi. Diğer üç katilin Almanya’ya kaçtıkları belirlendi.

Şair Hasan Hüseyin ‘’Güçlükleri yenmek onu bayramlık sevinçlere boğardı’’, ‘’Dünyanın en iyi, en doçent, en baba, babası’’ dediği yakın arkadaşı Bedri’nin şiirlerini ‘’Kalmasın Ellerim Sizlerden Uzak’’ adıyla kitaplaştırdı.(1979) Eleştiri yazıları ise 1981 yılında ‘’Eleştiriye Beş Kala’’ adıyla yayımlandı.

TARİHİN AKIŞI

ufkun kıyısındayım
orda bulutlar konuşuyor,
orda düşlerin elleri-ayakları var
ve denizkızları denizi baştan çıkarıyor

masalın gerçek olduğu yerdeyim
orada ay, güneşe ışık sunuyor
orada müzik günlük ekmektir
ve çocuk çiçeklere öğüt sorar

orada erkek ve kadın tek bir
varlıktır, orada kılıçlar ve kurşunlar
sapana dönüşmüştür
orada söz ve eylem tek bir şeydir

BEDRETTİN CÖMERT

Geçirdiğim bütün hastalıklardan sonra
Mutlaka ayırt edeceğim beni götürecek sancıyı
Daha gitmeden
Henüz korku çizgileri yüreğime akarken
Salt karımın yüzüne bakacağım
Eğer yalnızsam
Ve görünüyorsa
Alışamadığım yumuşaklığına gökyüzünün

BEDRETTİN CÖMERT

24.06.2017/ Deniz Yücel

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.